Słownik etymologiczny języka polskiego/rudy
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Strona w Wikisłowniku
| |
rudy, rudawy; rudzieć; rudobrody i podobne złożenia; ruda (albo rdza) we zbożu i drzewach; ‘torf, bagnisko, łąka mokra’; rudawi(z)na i rudowi(z)na, ‘bagno z rudą żelazną łąkową’; ruda, ‘limonit’, dla barwy rudawej tak nazwany; potem ‘każdy minerał, z którego się wytapia kruszec’, a więc »rudy srebrne« i i.; ruda, i ‘hamer, gdzie rudę topią’, stąd setki wsi tak nazwanych; rudnia, rudnik, ‘kopalnia albo topielnia rudy’; rudnik, ‘górnik’. Ten sam pień z odmienną samogłoską, we rdza (p.) z twardą półgłoską zaniemiałą; z głoską długą: rydzy; z pierwotną dwugłoską (eu, ou): rudy i rusy. Oznacza ‘czerwień’ nietylko u Słowian, ale i we wszystkich językach aryjskich, z taką samą odmianą samogłosek: lit. rŭdas i rŭswas, ‘rudy’, rŭdêti, ‘rdzawieć’, rŭduo, ‘jesień’; rūdina, ‘bagno z wodą żelazistą’, rūdis, ‘rdza’; raudas, raudonas i rauswas, ‘czerwony’; łac. ruber (rubrum, rubryka) i rūfus, ‘czerwony’, robigo, ‘rdza’; goc. rauds, ‘czerwony’, niem. roth i Rost, ‘rdza’; grec. erythros (e- przedsuwka), ‘czerwony’, ind. rudhira- i rōhita-, ‘czerwony’; cerk. rŭdzŭ, u nas nieistniejące. »Morze rudne«, zamiast »czerwone«, w biblji, będzie czeskiem.
