Słownik etymologiczny języka polskiego/przedać

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron

przedać, przedawać, przedaj, przedajny, przedawnictwo; p. dać. Zwykłym trybem, nie zadowalamy się złożeniem utartem i składamy je ponownie, mówimy nie naleźć, lecz znaleźć, nie ostać, lecz zostać, tak samo nie przedać, lecz sprzedać (sprzedawać, sprzedaj), gdy inni Słowianie, np. Ruś, Czechy, przy prodati zostają. Od 18. wieku przedaj zastąpiliśmy przedażą i mimowoli przypuszczamy, jak przy odzieży, pożyczkę ruską (prodaża, odieża); nie należy jednak pomijać prapolskich rzeczowników na ż, jak łupież, kradzież, i t. d. Złożenie to, w znaczeniu ‘pierwotnego handlu wymiennego’, jest prasłowiańskie; lit. parduoti, ‘przedać’, może tylko nas naśladuje. Różnicę pierwotną między przedać (czes. przedati, ‘zdradzić, przeliczyć się w dawaniu’) a prodać (czes. prodati, ‘przedać’) utraciliśmy (tem łatwiej zjawiło się złożenie z s-); wszyscy inni Słowianie ją zachowali: rus. pieredat’ i prodat’. Por. prze.