Słownik etymologiczny języka polskiego/pop

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron

pop, popek, popi; oznacza dziś tylko ‘księdza ruskiego’, ale jeszcze w 15. i w 16. wieku ‘rzymskiego’, a świadczą o tem wszelakie nazwy miejscowe: Popowo itd., rozsiane po całej Polsce. Nazwę zatrzymali Cyryl i Metody od misjonarzy niemieckich, których pfaffo (dziś Pfaffe), Słowianie alpejscy i morawscy jako pop przejęli, bo Słowianin zastępywał w 7.—10. wieku obce f przez p (p. panew, piła, post). Niem. pfaffo pochodzi od tego samego grec. papās, co i Papst; różnica zasadza się na wieku: Papst z starofranc. papes, zaś Pfaffe o kilka wieków rychlej wprost z grec. (jak np. i nazwa Kirche, p. cerkiew); pápas, łac. papa (wcześnie do »rzymskiego« ograniczony), miał też odmienny przycisk od papás, powszechnej nazwy dla ‘kleryka mniejszych święceń’. Dziś więc możemy pop, cośmy zastąpili księdzem (p.), uważać za rusyzm, ależ nie był nim ani w psałterzu, ani w biblji (Leopolita kładzie już jednak »kapłan« miasto pop). Już od 16. wieku wymieniana popadja, ‘żona popa’, jest pożyczką ruską, popadja, serb. popadija, już w cerkiewnem. Od nas pruskie paps, ‘ksiądz’.