Słownik etymologiczny języka polskiego/piać

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron

piać, pieję (wedle siać, sieję); dawniej pieć, poję (cerkiewne pě-ti, poją; ě, ie, z oj, tego samego brzmienia przed spółgłoską -t; różnica zewnętrzna); dziś tylko o ‘koguciem pianiu’, dawniej o ‘śpiewie’ i ‘chwale bożej, modlitwie’, więc: »piał nabożnie pacierz, a spiawszy wstał«, jeszcze r. 1514; w psałterzach: »pojcie gospodnu« (‘śpiewajcie panu’), ale i one mają już tylko bezokolicznik piać (z *piejać, jak siać z *siejać, dziać z dziejać); »gdy kury poją« (‘koguty pieją’); w pieniach zachowaliśmy pierwotne znaczenie: »pienia psalmisty« itp., por. kuropienie; częstotliwe piewać, opiewać (i ‘brzmieć’), napiewać, podpiewywać sobie; piewca, jak mówca; p. pieśń, spiew. Pietuch, ‘kogut’, w 16. i 17. wieku nierzadki, słowo ruskie (urobione jak pas-tuch), u innych Słowian i pětel, np. serb. pjetao, bułg. pětel, słowień.petelin, na Rusi i piewień, piewun. Prasłowiańskie; brak narazie dalszych odpowiedników. Tak samo u wszystkich Słowian: cerk. pěti, poją, rus. piet’, poju, czes. pieti, ale wedle tego i pieju, ‘śpiewam’; cerk. pěwati, pěsnopoj i pěsnopěwĭc, ‘pieśniarz’, itd.