Słownik etymologiczny języka polskiego/motyl

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron

motyl, pierwotnie, jak motylica, choroba owiec (czes. motolice i motylice) dowodzi, ‘robak wywołujący tę chorobę’ (na całym Bałkanie metil ‘robak’; u nas, Czechów, Rusi: ‘motyl’). Najpiękniejszy owad nosi przeważnie najbrzydsze nazwy: od miotu - ‘kału’, z którego się niby lęgnie (cerk. motyła, ‘łajno’); od ‘wiedźm’ (bo one w motyle się odmieniają, por. rus. baboczka, ‘motyl’, w Panu Tadeuszu babka; por. u Greków psychē, ‘dusza’ i ‘motyl’), kradnących w postaci motylej nabiał (niem. Schmetterling, ‘motyl’, od kradzieży śmietany, p., przezwany; ang. butterfly, niem. Buttervogel), i t. d. U Słowian nazwy wieszczycy, wiedźmy, nawet wilkołaka(!) dla ‘motyla’ lub ‘ćmy’ między ludem ogólne; inne złożone z pir, ‘ptak’ (p. nietoperz). Dawne i ludowe z twardem e, ę: metelica u W. Potockiego, mętel, mętelek, mętyl, mytel; mętelica, po całej Polsce, nieporozumieniem urosło.