Słownik etymologiczny języka polskiego/każdy
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Strona w Wikisłowniku
| |
każdy, każden; narzeczowe i dawne kóżdy, kóżden; każdziurny; z licznemi dalszemi odmiankami; dawniej i kolżdy, kalżdy; z niewyjaśnionem a, o, w każdy, kożdy (obie formy obok siebie w 14. i 15. wieku), zamiast *kieżdy (podobnie czeskie każdý, rus. każdyj i każnyj), od zaimka pytajnego k- (p. kto) i dodanego przysłówka -żdo, dla uogólnienia, jak łacińskie qui-cunque; pierwotnie odmieniano zaimek, a -żdo pozostawało: kogożdo, komużdo, jak łac. cuiuscunque, cuicunque; lecz u nas (jak i u Czechów, Rusi) przesunięto końcówki na -żdo, i powstał przymiotnik każdy, każdego. W dawnem kolżdy i kalżdy tkwi pierwotne -koliżdo, dodawane, również jak -cunque, dla uogólniania, por. cerk. iżekoliżdo, ‘ktokolwiek’; -koliżdo i każdy (cerk. kŭżĭdo) zawierają spójkę że i drugą -do (oboczną obok -de itp.); por. -ko-lě, lub -gŭda w kŭgŭda (p. kiedy), również ze dwu spójek złożone.
