Słownik etymologiczny języka polskiego/iskać

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

iskać, ‘szukać’, pierwotne słowo, nim go Niemcem szukać (p.) zastąpiliśmy, ale jeszcze u Reja i i. odiskać = ‘odszukać’; dziś, jak i u Czechów, głównie o ‘szukaniu »gadu« w głowie’; lit. jeszkoti, ‘szukać’, niem. heischen, ‘żądać’, ind. (z odmienną samogłoską) iczchati, ‘szuka’, ‘życzy’ (od pnia ais; ind. eszati, ‘szuka’, iszmas, bożek miłości). Inni Słowianie ocalili słowo: cerk. iskati, iską i isztą, rus. iskat’, isk, ‘dochodzenie sądowe’, priisk, ‘kopalnia’, serb. iskati, isztem, i biskati (od złożenia obiskati, mylnie rozłożonego); moraw. wiskati, i u nas wiskać, wiszczeć, z mylnem w-. W złożeniach z końcową półgłoską, jak zŭ-, ta zlewa się z i- pnia w y: stąd nasz zysk, zyskać, zyskowny, w cerk. sŭniskati, ale na Rusi, jak u nas, syszczik, ‘szpicel’, wzyskat’, ‘wymagać’, nie wzyszczitie, ‘nie bierz pan za złe’.