Słownik etymologiczny języka polskiego/iść

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

iść, dawniej ić, idę (pień i-, por. lit. ei-ti, łac. i-re, grec. i-enai; czas teraźniejszy urobiony przez -d, jak w ja-dę, bę-dę), z licznemi złożeniami, gdzie również w bezokoliczniku mylne -ść od 16. w. panuje: przyjść, pójść, zajść, znajść, wyjść; d czasu teraźniejszego wkradło się w obiegające już od 16. w. częstotliwe (z)najdować, (z)najdywać (obok poprawnego (z)nachodzić), jedyne tego rodzaju (wynajdować, to samo z wy-), urobione najniepoprawniej wedle najmować (najmywać): najmę (tak samo najdować: najdę). Postaci pierwotne wnić, znić, pójć, dójć ustąpiły wcześnie nowym wejść, zejść, pójść, dójść. U wszystkich Słowian tak samo; i Litwin urabia po narzeczach nowe einu albo eitu, ‘idę’, zamiast pierwotnego eimi, prus. eisei, ‘idziesz’, eit, ‘idzie’, z tą samą samogłoską stale, gdy w ind. jeszcze w liczbie pojed.: emi, eti, ale w mnogiej: imas, ‘idziemy’, janti, ‘idą’; awest. aeiti, jeinti; grec. ejmi, ‘idę’, imen, ‘idziemy’; łac. eo, ‘idę’, is, itio, ‘chód’.