Słownik etymologiczny języka polskiego/gręda
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Strona w Wikisłowniku
| |
gręda, o ‘biegu koni’, przeciw inochodzie, częste u Reja: »komu inochody nie zstawa, więc grędą«, »jeden (koń) grędą, drugi inochodą«, »iż się nas mało inochodą puszcza, więcej grędą« (o rozmaitym ‘kroku końskim’; p. jednochoda); w 17. w. ginie zupełnie. Gręda przedstawia wokalizację o do pnia grzęd-, nieistniejącego u nas, zachowanego w cerkiewnem gręsti, gredą, ‘nadchodzę’, rus. grjaduszczyj (z cerkiewnego), ‘przyszły’, na Bałkanie w ograniczonym użytku; por. rus. nagrjanuť, ‘napaść’, ‘uderzyć’. To samo słowo co łac. gradior, ‘kroczę’, do gradus, ‘krok’ (por. naszą grędę), goc. grid, ‘krok’, ‘stopień’. Pożyczki z łac. gradus, ‘stopień’, pomijam; stąd. i niem. gradiren, ‘tężyć sól’, z czego u nas »gradjerowanie soli« i »sól gradowa« w 16. w. (sal grandinosum), o której p. pod grad.
