Słownik etymologiczny języka polskiego/goły

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

goły, goła o ‘śmierci’ powszechne w 17. wieku; golić, ogolić, wygolić; golicz w 15. i 16. wieku, dziś tylko golarz, golarnia; częstotliwe ogalać; golizna, o ‘gołem miejscu’, o ‘próżni wszelakiej’; zgolić się, ‘zblamować’; golibroda; golec, gołek, gołysz, ‘chudopachołek’; goleniec, o ‘młodym’; goleć (goleje); goło- w licznych złożeniach: gołowąs, gołoledź, gołogumno, »przy gołojuchu« (‘jucha bez ryb’), gołosłownie, gołoszyjca, ‘chudeusz’, gołobrody; ogołocić (od gołota, ‘człowiek nieosiadły’ albo ‘odartus’, zamiast czego mówimy z h: hołota; por. ganić i hańba); golaźń i gołaźń (gołoborze, gola, »na goli«, ‘otwarcie’), o ‘niezarosłem pustkowiu’; golanka, o ‘owocu nieźrzałym’ i o ‘dziewczynie’, por. czes. holec, hoch, hoszek, holka, hochna, ‘chłopiec’, ‘dziewczyna’; golnąć, jeden z niezliczonych wyrazów na ‘palnąć’ (‘uderzyć; wypić duszkiem’). Prasłowo; powtarza się w tych samych zwrotach, np. zgoła (‘całkiem’), golen, ‘nieźrzały’; czes. holota (i holomek, w naszych przekładach Wiślicji zatrzymane, i holomęka, z widocznem nieporozumieniem, pisane; z czes. holomka ma pochodzić niem. Hallunke, ‘łotr’). Zestawiają z niemiec. kahl, ‘łysy’, łotew. gāla, ‘gołoledź’.