Słownik etymologiczny języka polskiego/droga

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii Artykuł w Wikipedii
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

droga, dróżka (święta, ‘pielgrzymka’), podróż, podróżnik, zdrożny (por. zbrodnia, ‘co z drogi, brodu wykracza’), dawniej i drożny, ‘co godny’; drożyć, dziś drążyć, bo pierwotne drogi znaczenie ‘rysa’, ‘brózda’; stąd czes. dráha, ‘nawsie’, albo ‘wągroda’, albo ‘skotnica’ (dla bydła, by między polami wolno przechodziło, na tem się pasło), albo i ‘ślad’ (np. w trawie wydeptany), stąd i znaczenie ‘okrajku szaty’, cerk. podrag, czes. podrahy, ‘brzeg, krawędź szaty’, dalej nadragi, ‘spodnie’, co Węgrzy pożyczyli, a potem (w 16. w.) nam nadali. Prasłowo; postać pierwotna *dorga, rus. doroga, dorożka, ‘falc’, ‘rynwa’, dorożczatyj, ‘w paski’; serb. draga, ‘dolina’, słowień. draga, ‘rów’, ‘dół’, łuż. dróha, ‘ślad’. Należy do pnia dĭrg-, p. dziergać. Tu może i rus., z ro zamiast oro, co nieraz bywa, droga, ‘rozwora’, drogi, ‘wóz’, ‘karawan’, drożki, ‘lekki wózek’, co my spolszczyliśmy na dorożkę, a Niemcy stąd Droschke, Droschkenkutscher wzięli; na Litwie drążki i dróżka. Dawne podróżstwo; drogo(w)skaz. Brak w litewskiem. Łączą z nord. drog, ‘dolina’, ‘ślad’, ‘smug’, draga, ‘ciągnąć’, dorg, ‘sznur u wędki’. Por. troki.