Słownik etymologiczny języka polskiego/cudzy

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

cudzy, w złożeniach: cudzoziemiec, cudzołożyć (tak samo w czeskiem), cudzysłów (zamiast cudzosłów), czes. cizí, rus. czużoj, cerk. czużd’, tużd’ i sztużd’ (bułg. czużd, serb. tudj, słowień. tuj). Ta odmienność nagłosowa dowodzi, że nagłos brzmiał pierwotnie skjud-; stąd te różnice; i to możnaby więc od pnia skju- (p. czuć) wywodzić: »obce« i »cudem« bywa. Bardzo ciekawe dalsze kombinacje: w cerkiewnem i ruskiem sztud i czud (czudin, inne dżid, bułg. i serb.) ‘olbrzyma’ znaczy, a wszelakich Finnów Ruś czudzią od lat tysiąca zgórą nazywa, i nasuwa się, z powodu nagłosowego pierwotnego skju-, grecka (nie scytyjska!) nazwa Scytów, skythaj; więc jak Niemiec od ‘niemoty’, tak Czudź od ‘obczyzny’ (albo odwrotnie?) przezwane. Jedno z najciekawszych przeddziejowych zagadnień słowiańskich. Imię Scytów (sami zwali się Skolotami) wywodzą najrozmaiciej, od niem. Schütze, ‘strzelec’, od ich kołpaków, itd.