Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Niemcy
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów |
| Wydawca | M. Arct |
| Data wyd. | 1930 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | N – wykaz haseł N – całość |
| Indeks stron | |
Niemcy. Chrześcijaństwo dostało się do krajów, stanowiących obecne Niemcy, prawdopodobnie za pośrednictwem legjonów rzymskich. Nad Renem i Dunajem istniały już w IV w. gminy chrześcijańskie a w Moguncji, Kolonji i Trewirze pierwsze biskupstwa. Wędrówki ludów, kładąc kres państwu rzymskiemu, wstrzymały też na pewien czas szerzenie się chrześcijaństwa. Do połowy VI w. utrzymywało się pogaństwo zwłaszcza na obszarach czysto germańskich. Chrystjanizacja Sasów nastęąpiła dopiero w VIII w. W tym czasie głosił chrześcijaństwo w Niemczech zakonnik anglo-saski Winfried, nazwany przez papieża Bonifacym, biskup Moguncji, mianowany w r. 732 prymasem Niemiec.
Stosunkiem średniowiecznych Niemiec do papiestwa wstrzęsała walka o inwestyturę (ob.), zakończona w r. 1122 konkordatem wormackim. W wojnach krzyżowych brały Niemcy udział bardzo niewielki, o ile te wyprawy stały w związku z imperjalistycznemi planami Hohenstaufów. Popularnemi jak we Francji nie były nigdy. W XIII w. nastąpił w Niemczech silny wzrost religijności pod wpływem kazań zakonów jałmużniczych, franciszkanów i dominikanów. Na ten czas przypada również rozkwit mistyki niemieckiej (ob. Eckhart, Suzo, Henryk z Nordlingen).
Powstała w Niemczech w XVI w. reformacja protestancka miała tyleż przyczyn politycznych i socjalnych, co religijnych. Były niemi: osłabienie powagi papiestwa, humanizm i upadek scholastyki średniowiecznej, z drugiej strony zaś zdzierstwa książąt niemieckich, wywołujące wojny chłopskie, zeświecczenie biskupów niemieckich, przeważnie władców udzielnych, trwoniących dobra kościelne i trudniących się więcej wojnę i politykę, niż powołaniem duchownem, wreszcie kler niższy, żyjący w niedostatku, częstokroć w stanie upadku moralnego, prawie zawsze w ignorancji. (O rozwoju i skutkach reformacji w Niemczech ob. Protestantyzm i Luter). Niemcy, kolebka protestantyzmu, pozostały jednak w znacznej części katolickie. Katolicka jest Bawarja, kraje nadreńskie, Westfalja i pozostała przy Niemczech część Górnego Śląska. W reszcie krajów niemieckich istnieję mniej lub więcej liczne mniejszości katolickie. Katolicyzm, prześladowany przez Bismarcka w czasie t. zw. Kulturkampfu (ob.), wyszedł z tej walki zwycięsko i zorganizował silną partję polityczną, zwaną centrum. Oprócz dawnej nuncjatury w Monachjum przy rzędzie bawarskim, powstała w r. 1920 nuncjatura w Berlinie. W r. 1924 Stolica Apostolska zawarła konkordat z Bawarją, w r. 1929 z Prusami. Bawarja stanowi pod względem kościelnym dwie prowincje: monachijską, z biskupstwami w Augsburgu, Pasawie i Ratysbonie, oraz bamberską z biskupstwami w Eichstadt, Spirze i Wirchurgu. W Prusach siedzibą metropolity jest Kolonja. Do tej prowincji kościelnej należą biskupstwa w Trewirze, Monasterze i Paderbornie. Oprócz nich istnieją w Prusach diecezje, podlegające bezpośrednio Stolicy Apostolskiej, a mianowicie: Wrocław, Berlin, Frauenburg (Frombork, Warmja), Hildesheim i Osnabrück (Hanower), oraz wikarjaty apostolskie w Prusach północnych dla Meklemburga (Szweryn i Strelitz) i dla Szlezwiku-Holsztynu. Saksonja, dawniej wikarjat apostolski, stanowi od roku 1921 biskupstwo Miśni z siedzibą biskupa w Bautzen. Prowincja kościelna badeńska z siedzibą w Freiburgu obejmuje diecezje w Fuldzie (Prusy), w Limburgu (Hesja), w Moguncji i Rottenburgu (Wirtemberg).
Ludność Rzeszy Niemieckiej, która według spisu ludności z r. 1926 wynosi 62.410.619 mieszkańców, dzieli się według wyznań na 20.193.300 katolików, 40.014.700 protestantów, 87.000 innych wyznań chrześcijańskich niekatolickich, 564.400 żydów i 1.550.619 zwolenników innych wyznań i bezwyznaniowych. Liczba katolików niemieckich dzieli się na poszczególne państwa Rzeszy w sposób następujący:
| Anhalt | 14.100 |
| Badenja | 1.350.500 |
| Bawarja | 5.163.100 |
| Brunświg | 24.600 |
| Brema | 21.900 |
| Hamburg | 60.000 |
| Hesja | 415.000 |
| Lippe | 7.900 |
| Lubeka | 4.000 |
| Meklemburg Szweryn | 36.400 |
| Meklemburg Strelitz | 5.600 |
| Oldenburg | 123.700 |
| Prusy | 11.941.000 |
| Saksonja | 179.500 |
| Schaumburg Lippe | 620 |
| Turyngja | 45.60 |
| Waldeck | 2.290 |
| Wirtembergja | 796.900 |
| Terytorjum Saary | 555.000 |
