Dać,
nied. Dawać, wręczyć, udzielić, podarować, ofiarować:
D. na wódkę,
D. łapówkę,
D. komu córkę = wydać za mąż;
D. rękopis do druku, buty do reperacji, bieliznę do prania;
D. co do depozytu = oddać, złożyć;
D. czego = udzielić, użyczyć,
D. radę;
D. pieniędzy, pożyczyć;
D. komu, czemu radę = poradzić, sprostać, potrafić, zrobić;
D-ję słowo!, przyrzec;
D. pomoc = okazać; wydać, uczynić, przynieść; krowa daje mleko, drzewo daje owoc;
D. dochód; zapłacić, zaofiarować, zaproponować (
Dam za to dukata);
D. na co = wyłożyć, wyekspensować, poświęcić, ofiarować, zaryzykować;
dajmy na to = przypuśćmy, uwzględnijmy, weźmy w rachubę to;
D. rękę = podać: przyrzec, zobowiązać ś.; lekarstwo choremu, na poty, na wymioty, na sen;
D. potrawę na stół = podać;
D. głos za kim; Dawaj! = dalej! dalejże! nuż!: dawaj pić wódkę! = wziąć ś. do picia wódki; wystąpić z czym, wydać, wyprawić co:
D. obiad, koncert;
D. lekcję = odbyć ją, udzielić jej;
D. lekcje, uczyć;
D. komu nauczkę; oddać, nadstawić:
D. głowę pod miecz; dałbym za to głowę, szyję;
D. buzi; dała mu = oddała mu się; przedstawić, złożyć:
D. dowód przyjaźni;
D. przykład;
D. wyraz = wypowiedzieć;
D. wyraz przekonaniom, uznania = pochwalić;
D. do poznania = napomknąć;
D. do myślenia = zastanowić;
D.miejsce, czas, termin = wyznaczyć, oznaczyć; zostawić:
D. komu czas do namysłu;
D. komu pokój (Daj sobie pokój = nie trudź się, nie kuś się); sprawić, dopuścić, zrządzić, zdarzyć:
Daj, Boże! dałby to Bóg!; oddać, polecić, poruczyć, wydać w ręce czyje! poddać komu:
Daj go Bogu, katu!; polecić, kazać:
Dał go uczyć,
D. konia podkuć; nie zabronić, pozwolić, dopuścić: daj mu się wygadać; da Bóg doczekać; dałbym sobie szyję uciąć; nie daj ś. ruszać! da się to widzieć; nie dano mu dożyć tej radosnej chwili; dało się słyszeć silne gwizdanie;
D. się unieść gniewowi;
D. znać = zawiadomić:
D. sygnał;
D. kontrparę = cofnąć lokomotywę;
D. komu rózgą i w skórę, w twarz, po plecach;
D. komu baty, obić;
przen. D. komu po nosie (= zawstydzić go, wyłajać);
D. za wygraną = ustąpić;
D. susa = skoczyć;
D. nogę, drapaka = uciec, szlema (w grze w wista), mata (w grze w szachy), łatę = wstawić; obicie, okno od drogi, kolor;
D. odpór (= stawić);
D. ognia = strzelać;
D. czemu początek;
D. wystawkę = rozpocząć grę przez postawienie bili na bilardzie a. przez pierwsze nieznaczne uderzenie,
D. ś. ulec, ustąpić, nie obronić ś., poddać ś.;
nie daj ś.! = nie ulegaj, nie poddawaj ś., stawaj mężnie, broń ś.!
D. ś. we znaki = dokuczyć.
D. ś. poznać = nastręczyć możność poznania ś.;
D. ś. w moc komu = powierzyć ś., zaufać komu;
D. ś. na co, śmiać ś., odważyć ś., piąć ś. do czego; podać ś., udać; wdać ś., zadać ś.
Strona w Wikisłowniku
