Listy o Ogrodach/List VI
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Listy o Ogrodach |
| Pochodzenie | Dzieła Krasickiego dziesięć tomów w jednym |
| Wydawca | U Barbezata |
| Data wyd. | 1830 |
| Miejsce wyd. | Paryż |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
Kunszta zaniedbane i prawie zgasłe w siedliskach swoich pierwiastkowych, odżywiły się i w zrosły wśród i dzikich niegdyś narodów. Następcy Mahometa Kalifowie, miejsca mieszkań swoich, Ragdad, Kair i Damaszek, wspaniałemi gmachy wznieśli nad wszystkie inne Azyi miasta : i tylko Rzym w starożytnościach przenosił je, Konstantynopol w wielkości i ludności równał się, położeniem zaś wszystkie inne przewyższał.
Harun-al-Raszyd, Kalif, ujęty wielkiemi przymiotami Karola wielkiego, słał do niego posły : a między innemi podarunkami, wiele roślin owocowych, nasion i kwiatów, lub nieznajomych dotąd w Europie, lub po przyniesieniu zaniedbanych. To się więc wówczas zdarzyło, co niegdyś za Lukulla, gdy po zwyciężonym Mitrydacie, pierwszy drzewa wiśniowe z Pontu do Włoch przyniósł, i tego szacownego plonu ojczyznie swojej użyczył.
Z upadkiem władzy Kalifów, ich wspaniałość znikła, a zatem i śladu owych wspaniałych budowli, i rozlicznych ogrodów nie zostało. Zatrzymała jednakże niektóre Hiszpania pod władzą namiestników Kalifa, dalej samowładnych monarchów Maurów zostająca. W mieście Kordubie stołecznem królestwa, tego nazwiska, dotąd całkowicie trwa pałac królów zwany Alhambra, przy nim ogrody; architektura gmachów w rodzaju swoim, bardziej osobliwa, niż ozdobna, ma jednakże powab zadziwiającej wspaniałości. Wytryskujące z fontan wody oznaczają już wówczas używany ten rodzaj ozdób w ogrodach. Chciał i umiał korzystać tak z darów Kalifa, jako i sposobności krajowej Karol wielki; i lubo opisów szczególnych mieszkań i ogrodów jego nie mamy, w urządzęniach jednak, które zostawił, i które od rozdziałów, na jakie były podzielone, kapitularzami Karolowemi dotąd zowią, jest jedno właściwe ogrodom, gdzie wypisuje i oznacza, jakie jarzyny, kwiaty i drzewa w nich zawierać się, pielęgnować i rozmnażać mają. Wchodzi w każdego rodzaju wyszczególnienie, text prawa jest takowy :
« Chcemy, aby w ogrodach wszyscy te zioła i rośliny
«mieli. » Przystępuje zatem do każdych z osobna, i wymienia po łacinie jarzyny rozmaite i rośliny. Oprócz tego wyrażone są w prawach kapitularnych Karola wielkiego, jabłka, śliwy, orzechy, migdały, morwy, laur, bobek, orzechy rozmaitych rodzajów, wiśnie.
