Kiermasy na Warmji/Wstęp
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Kiermasy na Warmji |
| Data wyd. | 1923 |
| Druk | Czcionkami drukarni „Gazety Olsztyńskiej“ |
| Miejsce wyd. | Olsztyn |
| Źródło | skany na commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
Podaję mały obrazek z życia i obyczajów ludu warmijskiego, chcąc przez to nasamprzód współziomków moich zachęcić i zagrzać do gorliwego zajęcia się ojczystym językiem, do czytania i pilnego ćwiczenia się w polskiej mowie, bo tylko na podstawie swego własnego języka można się łatwo i skutecznie nauczyć mów obcych — a dalszych czytelników zapoznać poniekąd z bogobojnym i poczciwym ludem warmijskim, z którym zapoznali się w ostatnim czasie częściej i więcej — w Gietrzwałdzie.
Zaiste dziwna to rzecz i zastanowienia godna: gdy niepohamowanym zbiegiem różnych okoliczności zaginęły Łąki pod Lubawą, powstał Gietrzwałd pod Olsztynem, nowa gwiazda pociechy i nadziei na ziemi polskiej. Może bliska już przyszłość wytłumaczy nam to niejasne jeszcze zjawisko, nie wywołane żadną agitacją, żadną narodową ideą, lecz powstałe naraz samo z siebie. Gietrzwałd stał się nagle niepośledniem miejscem pielgrzymek — przyciągającem jak cudowna Częstochowa do Matki miłosierdzia znękaną ludność z całej Polski.
Tam na Warrnji znajdziesz niestrudzoną gościnność, o której mowa będzie w „Kiermasach.“
Mały uszczerbek o kiermasach na polskiej Warmji podałem w październiku 1883 w feljetonie „Pielgrzyma“, nieco więcej r. 1886 i 87 w „Kurjerze Poznańskim“. Już wtenczas próbowałem osobom rozmawiającym się wkładać w usta nasz djalekt warmijski; i tak w trzeciem i obecnie w czwartem wydaniu znajdzie łaskawy czytelnik rzecz djalektu dalej rozwiniętą i rozróżnienie a- i e-djalektu warmijskiego i nieco djalektu mazurskiego, jak go na pograniczu warmijskiem codziennie słychać.
Djalekty te są takie stare jak polska mowa i niezbity to dowód, że Warmjacy i Mazurzy należą do jednego wspólnego narodu polskiego.
Niektóre ustępy „Kiermasów“ III. wydania podała „Praca“ w Poznaniu, tak samo „Ermländische Zeitung“ w Bruniewie (Braunsberg, Ostpr.) w tłomaczeniu niemieckiem przez E. B.: pod nagłówkiem: „Eine Kirmes im südlichen Ermland vor fünfzig Jahren“.
Brunswałd, w listopadzie 1922.
X. W. Barczewski.
