Encyklopedja Kościelna/Axiomat

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Tytuł Encyklopedja Kościelna (tom I)
Redaktor Michał Nowodworski
Data wyd. 1873
Druk Czerwiński i Spółka
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Axiomat. Wyraz ten oznaczał pierwotnie u matematyków pewnik, t. j. zdanie oczywiście prawdziwe i służące za podstawę ich dowodzenia. Arystoteles rozszerzył znaczenie tego wyrazu (Analyt. Par. l. 1 c. 2) do wszelkich zasad w ogóle, niepotrzebujących dowodzenia, a służących za podstawę wszystkich nauk. U stoików, axiomat oznaczał wszelkie zdanie powszechne; w znaczeniu tém używał go i Bakon. Scholastycy, a za nimi szkoła kartezjańska, wrócili temu wyrazowi znaczenie arystotelesowe, (u scholastyków axiomaty nazywają się, już to dignitates, już principia communia). Kant, w swoim podziale zasad, axiomatami nazywa zasady, służące za podstawę matematyce. Zazwyczaj też teraz axiomaty filozoficzne nazywają się zasadami, o ich więc znaczeniu i podziale ob. Zasada.N.