Encyklopedja Kościelna/Auxencjusz

<<< Dane tekstu >>>
Tytuł	Encyklopedja Kościelna (tom I)
Redaktor	Michał Nowodworski
Data wyd.	1873
Druk	Czerwiński i Spółka
Miejsce wyd.	Warszawa
Źródło	Skany na Commons
Indeks stron

›››

[539] Auxencjusz, ur. w Kapadocji r. 343, wyświęcony na kapłana przez Grzegorza, bpa Aleksandrji, razem z nim sprzyjał arjanom. Pomiędzy biskupami, którzy, wbrew życzeniom cesarza Konstansa, nie chcieli na soborze medjolańskim, r. 355, podpisać potępienia Atanazego, znajdował się i Djonizy, bp medjolański, za co został wygnany do Kapadocji. Na miejsce jego został powołany Auxencjusz, który, jak mówi św. Atanazy, ani słowa nie umiał po łacinie, a miał rządzić kościołem łacińskim. Obsypywany łaskami przez Konstansa, stał się najsilniejszym poplecznikiem arjanizmu na zachodzie. Na próżno tacy mężowie, jak Euzebjusz, bp werceleński, Evagrius i Philastrius, starali się wyprowadzić go z jego błędów. W tym samym celu Hilary z Poitiers udał się do Medjolanu r. 364, podczas pobytu tam cesarza Walentynjana. Cesarz nakazał rozprawy. Intruz tak został zbity z toru, w swej rozprawie ze św. Hilarym, że musiał uznać Chrystusa za prawdziwego Boga, równego w Istocie Bogu Ojcu. Hilary spisał to jego wyznanie i pokazał je cesarzowi, który zażądał od Auxencjusza własnoręcznego spisania wiary. Auxencjusz dał odpowiedź, w której umiał tak zręcznie oszukać cesarza, że ten uznał go za prawowiernego katolika; ale Hilary (co robił on w Medjolanie, opisane jest w jego Epistola circularis. Cfr. Baronii Annales t. IV p. 185 ed. Antv.) w encyklice znowu zdemaskował hypokryzję Auxencjusza, wyświecił, jak wyrazami katolickiemu, pokrywał on swoją naukę całkiem arjańską (Hilar. c. Aux. § 6). ŚwŚw. [540]Hilary musiał za to opuścić Medjolan. Auxencjusz radował się tém zwycięztwem, odniesioném za łaską dworu. Nakoniec, Papież, znużony intrygami Auxencjusza, który skłonił wielu kapłanów illiryjskich do podpisania symbolu, jaki słabi biskupi podpisali r. 359 w Rimini, zachęcony przez św. Atanazego, zwołał do Rzymu r. 370 sobór, na którym Auxencjusz został uroczyście wyklęty, a za tym przykładem poszły sobory Francji i Hiszpanji, rzucając nań również ekskommunikę. Zdołał się on wszakże utrzymać w Medjolanie aż do śmierci. Po nim nastąpił święty Ambroży, który zagoił rany, zadane Kościołowi przez poprzednika. (Fritz). X. M. G.