Encyklopedja Kościelna/Articuli
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom I) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Articuli, w prawie kanoniczném nazywają się, krótkiemi zdaniami sformułowane, czyny, które strona procesująca się drugiej zarzuca i ma obowiązek dowieść. Articuli są czyny zaprzeczone przez stronę przeciwną i dla tego dowodzenia potrzebujące, przed ich zaprzeczeniem nazywają się pozycje, positiones. Strona, przeciw której są stawione takie pozycje, może albo wszystkie zaprzeczyć, albo wszystkie przyznać, albo jedne zaprzeczyć, a drugie przyznać. Jeśli wszystkie przyznaje, sprawa tém samém dowodzenia nie potrzebuje, jako przyznana; jeśli zaś wszystkim, lub niektórym przeczy, zaprzeczone pozycje stają się artykułami, articuli i stanowią przedmiot dowodzenia. Jeżeli sprawa nie jest cywilną, ale kryminalną, wtedy articuli mają nazwę inną, a mianowicie capitula. W ogóle articuli i capitula są tém, co w sądach świeckich obejmuje się nazwą: fakta do dowodzenia. Prawo kościelne wymaga używania w procesie pozycji, artykułów i kapitułów (Clement. Saepe. 2. De verbor. signif. Cap. Qualiter et quando. 24. De Accusat.), chociaż zwyczaj kurji nie wszędzie je zachowuje. S.
