Encyklopedja Kościelna/Anatol ojciec Kościoła
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom I) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
Anatol, ojciec Kościoła, ur. w Aleksandrji, w Egipcie, był jednym z najuczeńszych ludzi swego czasu. Biegły był nietylko w naukach duchownych, ale w arytmetyce, jeografji, fizyce, astronomji, retoryce, i w filozofji. Na żądanie mieszkańców Aleksandrji, otworzył szkołę filozoficzną Arystotelesa; ale największą usługę oddał swoim ziomkom, kiedy przez pośrednictwo przyjaciela swego Euzebjusza, biskupa laodycejskiego, wyjednał u Rzymian łaskę przebaczenia tym wszystkim, którzy ze zbuntowanej części miasta Bruchium (r. 269) dobrowolnie się poddali (Euseb. Hist. eccl. lib. VII. c. 32). Potém udał się w podróż do Syrji, w której przez biskupa Cezarei w Palestynie, Teotechna, został wybrany i pokonsekrewany na koadjutora i następcę tegoż. R. 270 udał się do Antiochji, na sobór przeciw Pawłowi samosateńskiemu. W przejeździe przez Laodyceę w Syrji, gdy właśnie zmarł jego przyjaciel Euzebjusz, został zatrzymany przez mieszkańców i obrany na biskupa tegoż miasta. Pozostał na tém stanowisku aż do śmierci, której data niewiadoma. Anatol odznaczył się szczególniej, jako matematyk i mówca. Euzebjusz (ibid. l. c.) zachował nam część jego najważniejszego dzieła: Κανόνεζ περὶ τοῦ Πάσχα, przez które wprowadził, dla ułatwienia obrachowania dnia Wielkanocnego, cykl dziewiętnastoletni i okazał się przeciwnym wyrachowaniu azjatyckiemu czasu Wielkanocnego. R. 1634 Idzi Bucher ogłosił w Antwerpji tłumaczenie Rufina, które, według jego zdania, miało być tłumaczeniem zupełnego Kanonu paschalnego Anatola, i prawie wszyscy uczeni podzielali to zdanie, nawet Permaneder w swojej: Patrologia specialis (tom I. p. 625). Ale już przed dwudziestu laty słynny Ideler (Handbuch der Chronologie t. II p. 266; Lehrb. d. Chronol., p. 361), a przed nimi jeszcze Van der Hagen dowiódł, że to tłumaczenie łacińskie kanonu paschalnego, które się znajduje także u Gallanda (Bihlioth. t. III), żadną miarą nie może pochodzić od Anatola. Powiada on, że ten kanon łaciński nie zgadza się z greckim tekstem, przechowanym u Euzebjusza, zdradza autora z pierwszej półowy siódmego wieku, i to wcale nie uczonego. Anatol napisał jeszcze 10 ksiąg o arytmetyce, z których tylko ułamki pozostały; wylicza je Fabrycjusz, Bibl. Greeca, t. I p. 274. (Hefele). X. M. G.
