Encyklopedja Kościelna/Alkuin

	<<< Dane tekstu >>>
Tytuł	Encyklopedja Kościelna (tom I)
Redaktor	Michał Nowodworski
Data wyd.	1873
Druk	Czerwiński i Spółka
Miejsce wyd.	Warszawa
Źródło	Skany na Commons
	Indeks stron

›››

[157]

Alkuin, Flaccus Albinus, v. Alcuinus, v. Alchwinus, błog., jeden z najuczeńszych mężów VIII w. Ur. ok. r. 735 w Anglji, w ziemi Yorkskiej, czy też w okolicy Londynu; kształcił się w szkole katedralnej w Yorku pod Egbertem (ob.), został tamże djakonem, następnie miał być opatem klasztoru św. Benedykta w Canterbury. Wysłany do Rzymu po paljusz dla nowego arcyb. kantauryjskiego Eanbalda, w drodze poznał się z Karolem W. (781 r.) i na jego propozycję przybył do Gallji, najprzód na pewien czas tylko, a potém zupełnie się tu przesiedlił i z cesarzem żył w najściślejszej przyjaźni. Karol W. powierzył mu zwierzchnictwo nad szkołą swą nadworną (schola palatina), rodzajem akademji, w której uczył się sam cesarz, jego dzieci i dworzanie (Oebeke, De Academia Caroli M. w Programie gimnaz. akwizgr. za r. 1847). Tu zmienił swoje nazwisko na łacińskie Albinus Flaccus, bo taki na dworze Karola W. był zwyczaj, jak i w XVI w. w czasach zapału do humanizmu. Z nadwornej akademji przeniósł się A. na opactwo św. Marcina w Tours (796), gdzie także była szkoła i tę na wysokim stopniu postawił. Z Tours Alkuin odpowiadał na listy Karola W., dając mu rady i zachęcając w pracach nad oświatą Franków; sam także gorliwie się zajmował kształceniem uczniów, późniejszych dygnitarzy w kościele i państwie, poprawą tekstu Biblji (ob. Wulgata) i ksiąg liturgicznych, kopjowaniem rękopismów, sprowadzaniem dzieł z Anglji i innych krajów. Na opactwie † 19 Maja 804 r. Pisma jego odnoszą się po większej części do teologji, filozofji i grammatyki. Objaśniał mianowicie Pismo Św. (Genezę, Psalmy, Pieśni, Ekkleziastesa i św. Jana Ewang.); pisał ascetyczne traktaty, i polemiczne przeciw Feliksom z Urgelu i Elipandowi; wykładał obrzędy (De divinis officiis, seu expositio Romani Ordinis; De ratione Septuagesimae etc.; De baptismi caeremoniis), Grammatykę, Retorykę, Djalektykę, homilje. Jemu także przypisują autorstwo tak zwanych Karolińskich ksiąg (ob.). Dla historji ważnemi są jego Epistolae, malujące dobrze ówczesny stan monarchji Karola W. Zostawił też żywot św. Willibrorda († 739), swego krewnego, również ważny pomnik historyczny. Żywoty śś. Richarjusza (Riquier) i Vedasta, opatów, przerobił z dawniejszych biografij tychże śś. Opera Alcuini wydał Froben (Ratisb. 1777, 4 t. fol.), przedrukował Migne, Patrolog. lat. tom. 100 — 101. Ob. F. Lorentz, Alkuins Leben, Halle 1829. Monnier, Alcuin et son influence chez les Franks, Paris 1853. Inne dzieła o nim ob. Bähr, Gesch. der Röm. Liter, in Karoling. Zeitalt, Carlsr. 1840. Wattenbach, Deutschl. Geschichtsquel. Fabricii, Bibl. lat. med. X. W. K.