Encyklopedja Kościelna/Aecjusz i Aecjanie
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom I) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Aecjusz i Aecjanie. Urodzony w Celesyrji, Aecjusz trudnił się z początku kotlarstwem, albo, według Filostorga, złotnictwem. Potem poświęcił się medycynie, a później jeszcze, pod kierunkiem mistrzów arjańskich, teologji, w której odznaczył się swą sofistyczną zręcznością. R. 350 jeden z mistrzów jego, patrjarcha arjański z Antiochji, Leoncjusz, poświecił go na djakona przy tym kościele; ale cesarz Konstancjusz, lubo sam arjanin, wypędził go jako ateusza. Odtąd mieszkał Ae. w Aleksandrji, gdzie zebrał sobie uczniów i został przywódcą arjanów ścisłych, albo anomejczyków. Nazwę tę otrzymali od głównego swego dogmatu, według którego Bóg Syn jest niepodobny Bogu Ojcu (ἀνόμοιος). Nazywano ich także eunomianami ad Eunomjusza, który był przez jakiś czas biskupem Cyzyku i głównym uczniem Aecjusza. Nazywali się jeszcze heterouzianie, ponieważ utrzymywali, że Bóg Syn nie był współistotny Bogu Ojcu (ἑτέρας οὐσίας), i nakoniec exukontynianie, gdyż nauczali, że Syn Boży był stworzony z niczego (ἐξ οὐκ ὄντων). Sofizmata, których używali aecjanie, dowodząc, że Bóg Syn jest młodszym, a tém samém niższym od Boga Ojca, poniżanie Chrystusa do rzędu stworzeń, bardzo złą sławę zjednało aecjanom, a ich przywódcy przezwisko ateusza. Surowe prawa Teodozjusza W. i jego synów, położyły koniec tej sekcie w państwie Rzymskiém (Hefele). X. M. G.
