Dombi i syn/Wstęp
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Wstęp |
| Pochodzenie | Dombi i syn |
| Wydawca | Księgarnia Św. Wojciecha |
| Data wyd. | 1894 |
| Druk | Drukarnia Św. Wojciecha |
| Miejsce wyd. | Poznań |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cała powieść |
| Indeks stron | |
Powieść p. t. Dombi i Syn wyszła w 1847 roku. Było to w dziesięć lat po Oliwerze Twiście i Pamiętnikach Mikołaja Nickleby, w których Karol Dickens z takim humorem, lecz i sarkazmem chłoszcze wychowawcze stosunki angielskiego społeczeństwa, a zwłaszcza Yorkszyru. W powieści Dombi i Syn wraca on ponownie do zagadnień wychowawczych. Nie chodzi mu atoli tym razem tak dalece o szkołę i jej stosunek do młodzieży, jak o dom i stosunek rodziców do dzieci. Ojciec, egoista, pragnie ze syna uczynić narzędzie rodowej wielkości. Ojciec ślepy w swym egoizmie i okrutny. Stąd szereg konfliktów i długa męka dusz ludzkich. Stąd nareszcie katastrofa.
Ale w powieści otwierają się szerokie widnokręgi na życie rodziny: dwojga małżonków, z których każde nie wnosi w związek wspólnoty duchowej i dobroci serca, lecz dumę, rzekomą niezłomność i żądzę niepodzielnej władzy.
W powieści otwierają się widnokręgi i na życie towarzyskie: niedorzeczne zabiegi niższego stanu do wdarcia się w obręb stanu wyższego; bezkrytyczny pietyzm parweniuszów dla rzekomego arystokratyzmu i cała gama protekcyjnych uśmiechów ze strony noblesy, maskująca nie dość wyraźnie lekceważenie, ironię, czasem szyderstwo względem natrętników.
W powieści otwierają się widnokręgi na stosunki kupieckie: pada w gruzy wielki dom handlowy dzięki protekcyjnemu systemowi w doborze sił roboczych i dzięki hazardowi operacyi.
Wszystkie tezy ważne. Wszystkie opromienione geniuszem twórczym, który społeczne zagadnienia przeistacza w obrazy malownicze. Przed okiem czytelnika przewija się setka scen, tłum postaci, które nieraz — jakby to nasz Słowacki powiedział: „witamy uśmiechem, żegnamy łzami.“ —
