Strona:Władysław Mieczysław Kozłowski - Powstanie wielkopolskie w roku 1848.pdf/50

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

zmykało ku zamkowi, sypały się na nie strzały i garnki z okien domów. Jenerał austryjacki został postrzelony w twarz czcionką drukarską, a głowę mu zraniła kobieta garnkiem kuchennym.
Uciekłszy na Wawel, Austryjacy mścili się, bombardując z bezpiecznego schronienia miasto. Trwało to przez dwie godziny. Wreszcie Komitet Narodowy wysłał deputację dla traktowania z rozwścieczonym jenerałem. Ten pokazał Komitetowi listy od dowódcy rosyjskiego, stojącego na granicy i gotowego wkroczyć do Krakowa na pomoc Austryjakom.
Komitet pod naciskiem tych okoliczności, nie chcąc dopuścić do zburzenia miasta, pełnego pamiątek narodowych, lub oddania go w ręce Rosji, zgodził się na warunki austryjackie. Były one takie: 1. Emigranci polscy, przybyli do Krakowa, mieli opuścić miasto w ciągu 24 godzin.  2. Komitet Narodowy miał się rozwiązać.  3. Gwardja narodowa i lud złożą broń.
Dnia 29 kwietnia odbył się uroczysty pogrzeb ofiar, poległych w walce z wojskiem. Odtąd odbywały się tylko manifestacje patryjotyczne, którym nie przeszkadzali Austryjacy; posłowie zaś wybrani wyjechali na sejm do Wiednia, zwołany wskutek ogłoszonej konstytucji.


∗             ∗

We Lwowie Komitet obrano 18 marca. Jednocześnie mieszkańcy wysłali do Wiednia deputację z żądaniem administracji narodowej, sejmu krajowego, wojska narodowego, gwardji obywatelskiej, sądów przysięgłych, szkół ludowych, języka polskiego w szkołach, zniesienia pańszczyzny i nadania włościanom ziemi, równości wszystkich wobec prawa, wolności wyznań, druku, stowarzyszeń.
Rząd musiał się zgodzić na te żądania. Kazał gubernatorowi znieść cenzurę, wypuścić więźniów politycznych; pozwolono także formować gwardję narodową. Lecz z sejmem jeszcze się ociągano, a Komitet Narodowy rząd rozwiązał.
Wówczas utworzyła się na jego miejsce Rada Narodowa. Złożona z 80 członków, objęła ona rządy kraju.