Strona:Władysław Mieczysław Kozłowski - Powstanie wielkopolskie w roku 1848.pdf/16

2.  Wyprawa Zaliwskiego.

 Niezależnie od Towarzystwa Demokratycznego, część Polaków przebywających za granicą porozumiała się ze związkami rewolucyjnemi we Francji, Szwajcarji, Włoszech i Niemczech, które dążyły do wolności i braterstwa, a nazywały się związkami węglarzy.
 W jesieni 1832 roku związki te postanowiły wysłać wyprawę do Polski na wiosnę następnego roku, w nadziei, że lud polski powstanie na pierwsze hasło.
 Wodzem jej miał być Józef Zaliwski, były oficer polski z wojny 1831 roku.
 Zaliwski przybył do Galicji i naprędce zrekrutowawszy kilka oddziałów z byłych żołnierzy w walce 1831 roku, osiadłych w Galicji, wkroczył z nimi do Królestwa 19 marca 1833 roku. Dowódcami oddziałów byli: Dziewicki, Białkowski, Łubieński i Dmochowski.
 Lud jednak nie był przygotowany do powstania i nie przyłączył się do oddziałów. Dziewickiego niebawem otoczyli kozacy i wzięli do niewoli, gdzie młody wódz ten pozbawił się życia. Białkowski i Łubieński trzymali się przez 2 miesiące w lasach, odnosząc od czasu do czasu zwycięstwa nad drobnemi oddziałami kozaków. Dmochowski z Zaliwskim i ośmiu ludźmi przedarł się przez województwo Lubelskie do Galicji. Doznawszy niepowodzenia, Zaliwski odwołał wyprawę, poczem Białkowski i Łubieński wrócili do Galicji.
 Od granicy pruskiej wkroczył do Królestwa z niewielkiemi oddziałami: Artur Zawisza, Borzewski, Winnicki, Piszczakowski, Sulimirski, Dornfeld, Bojarski i Bugajski. Tej części wyprawy powiodło się lepiej. Do oddziałów przyłączyli się liczni włościanie, uciekający przed poborem rosyjskim do wojska. Ogół ludu wszakże’ chociaż przyjazny, nie wziął czynnego udziału w walce.
 Oddziały te staczały bitwy z wojskami rosyjskiemi i utrzymały się do czerwca, kiedy Zaliwski odwołał wyprawę.
 Jednocześnie na Litwie organizował włościan w majątku swoim pod Słonimem Wołłowicz, dawny członek związku Filaretów na uniwersytecie wileńskim. Zdradzono go i został ujęty.