Strona:Stanisław Załęski - Jezuici w Polsce T. 1 Cz. 1.djvu/329

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

prezentować Szwecyą, skoro go nie upoważnił do tego król szwedzki? Polakom niezależało wiele na Szwecyi, legat przeciwnie pragnął spełnić dane Janowi słowo i wolę Grzegorza XIII, rozumiał też i w tym nawet duchu obrabiał cara, że ten powierzy mu prowadzenie układów moskiewskich, przy których da się coś uzyskać dla sprawy katolicyzmu w Szwecyi. Te rachuby zawiodły. Szwecya wykluczoną została z kongresu[1].
Najtwardszy jednak orzech do zgryzienia dla legata, to Inflanty. Jasno mu było, że Moskale nie oddadzą całych Intlant, to jest tych, które w ręku cara zostawały, Livonia quae in Magni Ducis potestate est, bo o Narwi i dziesięciu zamkach, które Szwed świeżo zajął, car przecie, zdaniem legata, decydować nie mógł. Z drugiej strony Polacy zastawiali się uchwałą sejmu 1581 r., że całe niepodzielne Inflanty, a więc i z zamkami, przez Szwedów opanowanymi, do Polski wrócić muszą. Jeszcze więc przed rozpoczęciem kongresu zaproponował legat Zamojskiemu, a przezeń królowi, aby nową uchwałą sejmową zniesiono tamtę i część Inflant z kilku zamkami, graniczącemi z Moskwą, pozwolono odstąpić carowi. Zrazu bardzo się nie podobał ten projekt Zamojskiemu i zaostrzył jego nieufność do legata, któremu odpisał sucho: „Jeśli pokój nie stanie, to ja nieprzyjaciela poszukam, gdyby on mnie nie szukał. List Wielebności Waszej wysyłam najspieszniej do króla. Sądzę jednak, że napróżnoby o ustąpieniu jakiej części Inflant na sejmie radzono“[2]. Później jednak, snać po powrocie Żółkiewskiego z Jamu Zapolskiego, dokąd go do legata sekretnie wysłał, zmienił zdanie i pozwalał oddać Moskwie wschodni pusty szmatek Inflant z Nowogrodkiem, Sereniecem i Nowym zamkiem, ale za to zatrzymywał dla Polski Wielkie Łuki, Zawołocie i Newel, na co znów carscy nie przystawali[3].

Co gorsza, Zamojski i posłowie polscy pojmowali „całe“ Inflanty inaczej, jak legat, obejmowali niemi także jedenaście zamków, które Szwed posiadł. Domagali się nadto, aby car

  1. Moscovia. Acta in Conventu Legatorum. Sessio IV.
  2. Moscovia. Epistolae. Data pod Pskowem dnia 13. grudnia 1581.
  3. Tamże Acta in Conventu Legatorum