Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/456

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

waną gorliwość w sprawie powrotu ojca. Drugim w tej grupie sławnych był Kw. Katulus, syn zwycięzcy Cymbrów, jeden z dwóch konsulów w r. 78, roku śmierci Sulli. Trzecim był najbliższy pomocnik i przyjaciel zmarłego, L. Lukullus, któremu szkic niniejszy jest poświęcony; prawda, że potomność go zna raczej jako wynalazcę uczt lukullusowych», ale my go przedstawimy czytelnikowi z innej strony. Z nim razem wspomnieć trzeba mniej znakomitego, ale niemniej czcigodnego brata jego, Marka; ich miłość wzajemna, nawet w Rzymie, który słynął z mocy związków rodzinnych, uważana była za wzorową. — Byli to surowi arystokraci, sullaniści czystej wody; na czele umiarkowanych stali dwaj bracia, Gajus Aureljusz Kotta i Markus A. K., którzy, dostojnie nosili to sławne w historji rzymskiej imię. Śród młodych, nietyle członków senatu, ile kandydatów do tego kolegium — należało pięciu, o których tu musimy wspomnieć: Gn. Pompejusz, M. Krassus, M. Cycero, M. Kato i G. Cezar. Z tych dwaj pierwsi wsławili się pomocą, jaką dali Sulli, gdy ten, zwyciężywszy Mitrydata, wysadził swoje wojska u brzegów Italji. Będziemy jeszcze mieli o nich niejedno do powiedzenia.
Była to grupa mocna, zdolna, czynna; mogła dokończyć dzieła zbawienia Rzymu, zaczętego przez Sullę; np. wprowadzić konieczne złagodzenie w jego zbyt twardem prawodawstwie; mogłaby to uczynić, gdyby nie wątpliwy skład większości w kolegjum rządzącem. Ujawniło się to natychmiast po śmierci byłego dyktatora. Jeden z dwóch konsulów, sullańczyk, M. Lepidus, który miał później odpowiadać przed sądem za drapieżny zarząd Sycylji, uważał za lepsze przejść do partji popularów, którym brakło choć trochę zdolniejszego przywódcy; obiecał im ni mniej ni więcej, jak zniesienie całej konstytucji sullańskiej — i przedewszystkiem, rzecz jasna, przywrócenie zgubnego i demoralizującego prawa o nadziałach chleba. W istocie zaś chętnieby został drugim Cynną; wysłany przez senat do Etrurji, aby zgnieść rokosz, jaki