Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/319

tym względem pierwszy lepszy Perseusz miał więcej szans do zwycięstwa: od najmłodszych lat przywykł do swej armji i dowodził nią nie przez jeden rok, lecz przez całe życie.
 Nadszedł pierwszy rok wojny; wojsko rzymskie zostało rozbite. W drugim roku niczego nie dokonano. W trzecim roku konsulem został sam Marcjusz i okazał wielką Śmiałość, przeprowadzając wojska spadzistemi ścieżkami przez Olimp. Okrążył Perseusza, ale ten cofnął się w porę i zajął niedostępny przesmyk na południe od Pidny, poczem wszelkie działania utknęły. Wszystko to ujemnie wpływało na dyscyplinę. Przedewszystkiem komisarze rządowi w miastach sprzymierzonych przez swe nadużycia poniżali honor imienia rzymskiego i budzili w obywatelach nienawiść do Rzymu: byłże to pokojowy protektorat w myśl Flaminina? Żołnierze zaś, widząc nieudolność wyższego dowództwa i chciwość komisarzy, nauczyli się krytykować jednych i z zapałem naśladować drugich. Wreszcie — tłum miejski, nie mogąc doczekać się zwycięstw, chciwie słuchał przeróżnych plotek: potępiano działalność dowódców i z wielką pewnością siebie rozwijano własne plany strategiczne.
 Było jasne, że stan taki dłużej trwać nie może: zwyciężenie Perseusza nie mogło być dziełem pierwszego lepszego nowicjusza, wymagało wodza dojrzałego i doświadczonego. Szlachta przekonała się, że należy bezwarunkowo przeprowadzić w wyborach konsularnych jednego z wypróbowanych wodzów ze starszego pokolenia, jednego z tych, co już dawniej dzierżyli konsulat. Wybór jej zatrzymał się na L. Emiljuszu Pawle (L. Aemilius Paulus).
 Imię to spotykamy tu nie poraz pierwszy; czytelnik nie zapomniał jeszcze tego «rozrzutnika swej wielkiej duszy», który nie chciał przeżyć klęski Rzymu pod Kannami. Był to ojciec naszego Emiljusza; starszą jego siostrą była Emilja, żona wielkiego Scypjona, o której wspomnieliśmy wyżej. Lecz to bliskie pokrewieństwo ze zwycięzcą Hannibala nie przeszkodziło mu zawrzeć