Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/250

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Agezystrata, dowiedziawszy się o grożącem synowi niebezpieczeństwie, pośpieszyła ze swoją matką na miejsce jego uwięzienia. Pachołek Leonidasa, któremu polecono wykonanie kaźni, pocieszył ją: «Wszystko w porządku. Wejdź i przekonaj się». — <Z matką?» — «A choćby i z matką!»
Stara Archidamja weszła pierwsza; wnet ją zamordowano przy martwym wnuku. Poczem wezwano i Agezystratę. Ujrzawszy matkę i syna pomordowanych, zrozumiała wszystko: ujrzała też i swój własny los. — «Twoja łagodność, twoja miłość do ludzi zgubiła ciebie i razem z tobą nas wszystkich!» powiedziała ze smutkiem do zmarłego.
Tak Leonidas odwdzięczył się swemu zbawcy.
Teraz pozostała przy życiu tylko Agijatyda, żona Agisa, z synem Eudamidem przy piersi: jak mówili współcześni, była to najpiękniejsza z kobiet w całej Helladzie, nietylko cjałem, ale i duchem. Leonidas zawahał się przed jej zabójstwem: była ona spadkobierczynią wielkich bogactw — a chciwy król bardzo pragnął przelać je do skarbca własnego domu. Przemocą więc porwał ją z domu Agisa i oddał za żonę własnemu synowi, Kleomenesowi, który był jeszcze niemal wyrostkiem. Ale Leonidas rychło został ukarany za swoją chciwość. Młody królewicz całkowicie uległ czarom swojej pięknej żony. Agijatyda, pragnąc nawet po śmierci swego pierwszego męża zapewnić powodzenie jego planom i uczcić jego dzieło, potrafiła ciągłemi rozmowami zjednać dlań swego drugiego męża i rychło osiągnęła ten wynik, że zmarły Agis miał w Kleomenesie — choć ten był synem jego śmiertelnego wroga i zabójcy — najgorętszego zwolennika i wielbiciela.
Jednakże mimo tego uznania, Kleomenes jako syn Leonidasa odziedziczył po ojcu zasadę, że dla osiągnięcia celu wszystkie środki są dobre. Tej kryształowej czystości, jaką nas czaruje Agis, nie widzimy w drugim mężu Agijatydy. Gdy po śmierci ojca został dziedzicem tronu, postanowił wypełnić testament Agisa, wyciągając zarazem