Strona:PL Tacyt - Germania.pdf/77

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

dzonych. Leżą, pojazdy, w czasie tylko zwrotu, jak na rzecznych żeglugach, w potrzebie zażywane. Bogactwa u nich są w poszanowaniu: dla tego też jednemu panu służą, bez żadnych przywilejów prawo podległości nadwerężających[1]. Nie wolno nikomu, jak u innych Germanów, oręża nosić. Wszystka broń chowa się w zamknięciu, i to pod strażą niewolniczą[2]; ponieważ nagłych wycieczek od nieprzyjaciół ocean broni, a gmin orężny w pokoju łacno się burzy; do tego interes królów tak każe, nie stawi nad zbrojownią wyzwoleńca i wolnego, dopieroż szlachcica.
XLV. Za Swionami rozlega się inne morze, gnuśne i prawie martwe[3]. Końcem i ostatnim okręgu ziemne-

    wili w roz. I. Pliniusz w k. IV, roz. 13, mówi o morzu Bałtyckiem: „Sinus Codanus refertus insulis, quorum clarissima Scandinavia (teraz Szwecya i Norwegia) est incompertae magnitudinis, portionem tantum ejus, quod sit notum, Hillevionum gente, quingentis incolente pagis, quae alterum orbem terrarum eam appellat.“ Ślady narodu Hillewionów zostały w części Szwecyi nazwanej Halland. Lecz Pliniusz pomylił się nazywając Skandynawią wyspą.

  1. Gdzie panowanie nad morzem i handel z żeglugi, tam bogactwa i wszystkiego dostatek. Anglia, Francya, Holandya, Hiszpania z Portugalią są tego dowodem. Tacyt daje przyczyną monarchii z przywiązania do bogactw Swionów. Narody te wolały mieć i używać spokojnie pod jednym królem, niżeli się w nierządzie i ubóstwie zaszczycać wolnością, jaka mieli Ozowie i Arawiskowie, gdzie „par inopia et libertas“. O bogatej wielce bożnicy Swionów powiada Adam bremeński kanonik, pisarz XII, wieku w hist. kościel. w roz. 233. „Nobilissimum illa gens templum habet, ubi Ubsola dicitur, non longe a Sictona (teraz Sigtuna) et Birca (teraz Bioerkoe). In hoc templo, quod totum auro paratum est, statuas trium deorum veneratur populus, ita ut potentissimus eorum Thor: in medio solum habeat triclinium, hinc et inde locum possideat Wodan et Fricco.“ Z rozwalin miast starożytnych Syktony i Birki dźwignęła się stolica Szwecyi Sztokholm.
  2. Obacz o tem w roz. 25.
  3. Ocean północny, sewerny, lodowaty, dla brył lodowych mało dostępny żeglarzom w naszych nawet wiekach. Rudbek in Atlanticis powiada, że Swionowie płynęli aż na morze lodowate, które około 81 gradusa jest niepodobne do przebycia.