Strona:PL Stanisław Ignacy Witkiewicz-Szkice estetyczne.djvu/142

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.



VIII.
Krytyka teoryi Sztuki Leona Chwistka.

l. Dla artystów wprowadzających nowe formy do sztuki otwierają się dwie drogi, dwa sposoby reagowania na konieczne niezrozumienie ich przez otoczenie: a) zupełnej obojętności i tworzenia dalej według ich artystycznego instynktu, albo b) tego samego tworzenia bez względu na nic, z dodatkiem teoretycznego nauczania, mającego ułatwić publiczności zrozumienie dzieł ich, co oczywiście, w razie udania się zamiaru, może wywołać, jako uboczny skutek, powodzenie tych artystów, dać im sławę, pieniądze i inne związane z tem przyjemności.
Dwa są jeszcze sposoby nauczania: kompromisowy i bezwzględny; te zaś oba, dzielą się na te, które są oparte na słusznych założeniach i na takie, które polegają na pomięszaniu pojęć i jako takie, mimo dobrej woli autorów, muszą przynosić szkodę, zamiast korzyści. System Leona Chwistka musimy uznać za kompromisowy, ale twierdzimy (nie kwestyonując dobrej woli tego filozofa), że jest on takim nie programowo, tylko właśnie z po-