Strona:PL Stanisław Brzozowski - Pamiętnik.djvu/186

płci, charakter i ton twórczości Żeromskiego wywiera wpływ rozkładczy, działając nań jak toksyna, co przecież nie może przyczyniać się do pozytywnego wzrostu i skutecznego napięcia t. zw. rewolucyjnych kół w Polsce, które pod względem wstecznej formacyi umysłowej i zacofanych metod myślenia wloką się dziś prawie na tyłach wszystkich innych obozów, istne marodery cywilizacyi europejskiej, niepoprawne upiory romantyzmu. Że Żeromskiego możnaby uważać za najgłębiej, najsilniej, najodważniej czującego z pośród żyjących pisarzy współczesnych — przeczyć nie odważyłbym się, ale klasycznie typowy, w spazmach, szlochach i sercowych palpitacyach rozmiłowany feminizm tego czucia i histeryczną erotykę jego rewolucyonizmu, tak daleką od męskiej gospodarki duchowej, a tak niebezpiecznie blizką effektownym pozom melodramatycznego heroizmu, mam prawo uważać za składnik w budowie zwycięskiej, dojrzałej, hartownej kultury narodowej co najmniej — niepożądany.
 Str. 27, ust. ostatni. — Dawid — pan Władysław Dawid, przyjaciel autora, znany filozof i pedagog warszawski, były wydawca i redaktor tamtejszego „Głosu“, później „Przeglądu społecznego“ i „Społeczeństwa“, których Brzozowski był jednym z najpłodniejszych współpracowników. Wspomina też o nim kilkakrotnie w różnych miejscach niniejszego Pamiętnika.
 Str. 28, ust. 1. — Ogród fraszek Wacława Potockiego autor musiał niedawno właśnie studyować, książkę tę bowiem sprowadziwszy sobie w marcu 1910. w wydaniu kompletnem prof Brücknera, pisze o niej w liście do swego nakładcy: „szczególniej Potocki był dawnem mojem marzeniem i widzę już, że lepszej książki, gdy chodzi o odświeżenie mowy, przysłać mi pan nie mógł“.
 Str. 29, ust. 2. Enquête sur la monarchie, dzieło Charles Maurasa, teoretyka francuskiego rojalizmu, duchowego następcy Józefa de Maistre’a. — Reflexion sur la violence — dzieło Jerzego Sorela.
 Str. 30. — Jest to to, co St. Mendelson nazywa słusznie machiawelizmem Sorela O macchiaweliźmie Sorela Brzozowski napomyka również w „Ideach“ (Bergson i Sorel, str. 256): „Sorel nie macchiavelizuje, choć ma on do tego skłonność i jest to jeden z braków tego pięknego umysłu, wyworzonych w nim przez zapoznanie się i walkę z retorami, gdy rozstrząsa on z głęboką bezstronnością teorye i hasła, najdalej od siebie stojące i t. d.
 Str. 32, ust. 2. Witołd Klinger, przyjaciel Brzozowskiego i dawny