Przejdź do zawartości

Strona:PL Siedlecki - Spadochronowy lot niektórych owadów.pdf/31

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

gowców i owadów nie polega wcale na homologii tych organów, jak to już powyżej zaznaczyliśmy; podkreślamy je tutaj dobitnie głównie dlatego, by rzucić pewne światło na wywody W. Branca (4). Autor ten sądzi, że zwierzęta lądowe nabyły możności lotu w powietrzu. rozwijając się w dwa „diametralnie przeciwne” sposoby, a mianowicie: kręgowce straciły możność używania przedniej pary nóg do chodzenia, lecz zyskały lot, natomiast owady, nie tracąc wcale zdolności do chodu, zyskały nowy organ, t. j. skrzydła. „Völlig fremd stehen sich diese beiden Wege, auf denen einerseits die Insekten, anderseits die Wirbeltiere das Flugvermögen erwarben, gegeüber, und nirgends hat die Natur eine Brucke geschlagen, die von dem einen Wege hinuberfuhrte zu dem anderenu — mówi Branca (4) i zaznacza dalej, że niema takich owadów, u którychby nogi działały jako skrzydła, ani też kręgowców o czterech nogach i skrzydłach. Gdyby się nawet okazało, że wywody tego autora są słuszne co do lotu czynnego, polegającego na fruwaniu skrzydłami, to jednak nie mogą one być uznane za słuszne co do lotu spadochronowego, gdyż zbyt podobne są organa tego ruchu w obu omawianych grupach.
Podobieństwo to można uważać za piękny przykład konwergencyi, występującej u zwierząt nadrzewnych, należących do dwóch grup systematycznych, tak bardzo różnych i odległych.


Powszechnie się przyjmuje, że u kręgowców lot spadochronowy oraz aparaty do niego służące stanowią pierwszy stopień rozwoju możności latania na skrzydłach. Nasuwa się więc pytanie, czy rozwój lotu u owadów przebył podobną drogę i czy powyżej opisane aparaty spadochronowe są zaczątkowymi organami prowadzącymi do powstania skrzydeł?
Z tabeli 4-ej widać, że jako aparaty spadochronowe mogą działać różne, między sobą nie homologiczne części ciała owadów; często występują te aparaty u bezskrzydłych larw owadów, których dorosłe postaci mają skrzydła, w tych przypadkach są to więc organa larwalne. U wszystkich opisanych postaci zachodzi dość ścisły związek między lotem spadochronowym a warunkami życia oraz właściwościami środowiska tych zwierząt. Aparaty spadochronowe są więc, naszem zdaniem, wyrazem ścisłego przystosowania się do warunków bytu, które u różnych gatunków przybrało