Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/202

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Ostatni sposób był używany z początku we Francji, teraz go zupełnie zaniechano.
Znaczne ilości fosgenu wytwarzają się podczas spalania tak zw. mieszaniny Berger’a, składającej się z 48% C2Cl6; 47% KClO3 i 5% C. Powstający stąd dym zawiera 40,6% fosgenu i 20% czadu, 32% CO2 i pewne ilości HCl i Cl2.
2) Palit ClCOOCH2Cl chloromrówczan chlorku metylu stanowi bezbarwną ciecz z ciężarem gatunkowym 1.236 i punktem wrzenia +71,4°C. Łatwo paruje. Para ma swoisty drażniący zapach inny niż fosgen. W ustroju rozkłada się z powstaniem aldehydu mrówczanego.
3) Superpalit (Perstoft u Niemców) chloromrówczan trójchlorku metylu albo dwufosgen ClCOOCCl3 jest bezbarwną cieczą, z punktem wrzenia +128°C. Jest on znacznie mniej zdolny do hydrolizy i dlatego trwalszy od fosgenu i palitu.
Palit i superpalit otrzymują się przez chlorowanie mrówczanu metylu HCO2CH3 lub przez działanie fosgenu na alkohol metylowy według wzorów.
COCl2 + CH3OH = ClCO.OCH3 + HCl
ClCOOCH3 + 3Cl2 = ClCOOCCl3 + 3HCl
ClCOOCH3 + Cl2 = ClCOOCH2Cl + HCl
Dość liczne inne związki tej grupy omówione wyżej, nie są tak jadowite i do celów bojowych nie były używane. Pochodne kwasu węglowego są prawie obojętne.

§ 101. Inne środki duszące.

Trzy następne grupy (C, D, E) środków oddechowych obejmują takie substancje, które oprócz działania na narządy oddechowe mają jednocześnie i inne właściwości, dzięki którym można je przenieść również do innych zasadniczych grup.
Tak np. chloropikryna ma wyraźne właściwości drażniące i dlatego można byłoby zaliczyć ją do trucizn odruchowych, chociaż jest ona najsłabszym z tych środków (próg wrażliwości według Fries’a i West’a — 0,019/M3, gdy dla kamitu mamy = 0,0003/M3). Ma ona jednak w tych stężeniach już wyraźne właściwości trucizny, wywołującej zapalenie narządów oddechowych. Należąca do tejże grupy akroleina, będąc gazem silnie trującym, wywołuje podrażnienie i odpowiednie odruchy (łzawienie) w stężeniu 0,075/M3. Grupa tlenków azotowych niezależnie od tego, że posiada właściwości środków duszących, chociaż słabo uwydatnione, ma szczególne wyraźnie działanie na naczynia krwionośne, wywołując ich porażenie.