Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/197

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Fosgen, palit i superpalit są najniebezpieczniejszemi ze wszystkich środków duszących. Były one w dalszym ciągu wojny gazowej uzywane w dużych ilościach do napełniania specjalnych pocisków (niemieckie pociski z białą literą D); do tych celów najlepiej nadawały się płynne pochodne kwasu chloromrówczanego (pociski z zielonym krzyżem u Niemców zawierające superpalit) i z białą literą C (palit albo KStoff). Z tych pocisków pociski białe C zawierały czysty superpalit, a pociski z zielonym krzyżem: 1) superpalit i chlorek fenilkarbylaminy, 2) mieszaninę superpalitu z 35% chloropikryny, 3) superpalit, fosgen i dwufenylochoroarsinę.
Jadowitość fosgenu jest rzeczywiście bardzo znaczna. Zajmuje on co do jadowitości w szeregu środków użytecznych do zatruwania powietrza drugie miejsce, na pierwszem miejscu stoi kwas pruski, który w warunkach doświadczeń laboratoryjnych zabija psy i króliki natychmiast już w stężeniu 0,1/M3 = 1(10-7). Dla fosgenu mamy 0,25(M3) = 25(10-8) (Mayer). Według innych badaczy mamy dane następujące: stężenie 0,02(M3) = 2(10-8) jest już nie do wytrzymania dla ludzi; w stężeniu 0,05(M3) = 5(10-8) obserwowano już śmiertelne wypadki.
Najnowsze dane są takie: w 5/M3 śmierć bywa natychmiastową (1″); w 0,5/M3 następuje ona w ciągu 30′. Zauważyć zapach fosgenu można od stężenia = 0,0044/M3, podrażnienie oczu i górnych dróg oddechowych następuje od 0,015/M3, kaszel od 0,025/M3. Stężene 10/M3 powoduje nieliczne przypadki opóźnionej śmierci, 12,5/M3 zabija wszystkie zwierzęta w ciągu pierwszej godziny. Zwracam uwagę, że używając stężenia dziesięć razy mocniejszego, amerykański badacz Underhill nie zauważył żadnych anatomicznych zmian w górnych drogach oddechowych; fosgen działa więc wyłącznie jako trucizna płucna.
Palit w porównaniu z fosgenem jest mniej jadowity — zabija on króliki w stężeniu nie niższem od 1(M3) = 1(10-6). Psy są znacznie odporniejsze (śmiertelne stężenie od 4(M3), prawdopodobnie to samo odnosi się też do ludzi. Superpalit (dwufosgen, Grünkreutz) nie ustępują co do jadowitości fosgenowi.
Ażeby wywołać zmiany pod wpływem kwasu solnego, powstałego z rokładu fosgenu, na hemoglobinę krwi, więc tworzenia się kwaśnej hematyny podobnie do tego, co obserwowano w nagłej śmierci w przypadkach zatrucia chlorem, potrzebne są praktycznie nieosiągalne stężenia. Takie zmiany były zauważone tylko u zwierząt zatrutych w komorach gazowych czystym fosgenem.
Zwykłą przyczyną nagłej śmierci, w zatruciu temi środkami