Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/101

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

4. Lewin podaje następujące porównawcze zestawienie jadowitości czadu.

Człowiek — dolna granica wrażliwości 0,005%; trujące (w ciągu kilku godzin) stężenia 0,06 — 0,2% — śmiertelne stężenie 0,37% i wyżej — 0,5% zabija w ciągu 20 — 30 minut.
Psy — są prawie tak samo wrażliwe jak ludzie; trujące stężenie od 0,05% — śmiertelne od 0,5% (śmierć 20 — 30 min.).
Koty są wrażliwsze od psów — natomiast świnki morskie są o wiele oporniejsze: stężenie 0,9 — 1,0% zabija je w ciągu 2 g., 2% — w ciągu 20 — 30 min., równie oporne są króliki stężenie 0,4 — 0,5% zabija je w ciągu 30 — 50 min. Najwrażliwsze są myszy i drobne ptactwo. Już stężenie 0,12% zabija je w ciągu ¾ — 1 godziny, a stężenie 4% natychmiast. Gołębie giną w atmosferze zawierającej 1,5% CO po 2 — 3 minutach.
Prócz gatunku ma również poważne znaczenie wiek zwierząt. Młode zwierzęta są naogół znacznie wrażliwsze na działanie narkotyków. Dziecko nawet jeżeli i uwzględnimy wagę jego, ginie od dawki morfiny albo alkoholu niemal zupełnie obojętnej dla dorosłego człowieka.
Różnice wrażliwości zależą ponadto od takich, zdawaćby się mogło, obojętnych czynników, jak rasa i nawet zabarwienie skóry. Murzyni są znacznie oporniejsi względem działania iperytu na skórę, aniżeli biali. Bruneci są wogóle oporniejsi od blondynów na wszystkie trucizny, a także na niektóre choroby skórne. To samo stosuje się do zwierząt. Wrażliwość rasowych psów zarówno na choroby zakaźne jak i na wszelkie trucizny jest znacznie większa od pospolitych kundlów.

§ 61. Zjawiska synergizmu i antagonizmu.

Czynność trucizn jest niemniej uzależniona od różnych wahań przejściowych stanu fizjologicznego lub patologicznego ustroju. Stopień odżywienia, okres trawienia, śpiączka zimowa u zwierząt jej podlegających, ciąża — okoliczności te mogą wpływać zarówno na stopień wrażliwości jak i na skutki zatrucia. Tak np. znaczna ilość środków wywołujących skurcz macicy brzemiennej jest mało czynna w innych warunkach.
Jeszcze wyraźniejszą jest różnica działania trucizn na organizm zdrowy w porównaniu z działaniem na organizm chory. Tak np. trucizny wywołujące silny spadek temperatury po zażyciu