Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/023

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
— 17 —

zgęstnienia krwi bywa: po pierwsze zmniejszenie ilości płynu napełniającego naczynia, po drugie wzrost oporu przeciwstawianego krążeniu krwi, gdyż gęsty jak smoła płyn potrzebuje mocniejszego ciśnienia, aby przedostać się przez naczyńka włoskowate. Ciśnienia takiego serce zwykle nie jest w stanie wykonać i okazuje się niezdolnem do pracy.
Co do krwotoków toksycznych, to obok częstych uszkodzeń naczyń przez środki żrące, jak kwasy i ługi w przełyku i żołądku, mamy do czynienia z powstawaniem wysięków krwawych, stanowiących oznakę najsilniejszego stopnia zapalenia, albo z mniej lub więcej powoli następującemi zmianami w śródbłonku naczyń.
Ta ostatnia forma krwotoków zjawia się albo za życia, dość długo przed śmiercią, jak w zatruciu fosforem i innemi podobnemi w działaniu truciznami, albo też wskutek miejscowych zmian zastoinowych w ostatnich chwilach konania. Takie przedzgonne krwotoki, przy których niema czasu dla zmiany własności krwi, noszą specjalną nazwę plamek Tardieu. Obok zatruć jadami pochodzenia zewnętrznego są one zwykłym objawem zaduszenia, czyli zatrucia kwasem węglowym.

§ 13. Zjawiska nienormalnej przemiany materji.

Zasadniczą właściwością trucizn jest oddziaływanie ich na czynności poszczególnych narządów lub tkanek. Istnieją wszakże trucizny, działanie których rozprzestrzenia się na cały ustrój przez uszkodzenie zasadniczych czynności żywej zarodzi i jej zdolności do przemiany materji. Trucizny takie nazwano truciznami przemiany materji. Działanie ich w skutkach swoich jest następujące: 1) jakościowe i ilościowe zmiany rozkładu produktów odżywczych i wskutek tego zmiany ilości jednostek wytwarzanej w ustroju energji (ilości kaloryj); 2) zmiany chemicznego składu krwi i wydzielin, przedewszystkiem moczu; 3) zmiany anatomiczne, jako skutek tych ogólnych zmian. Zmiany te, stosując się do pewnych tylko tkanek, nie mają zwykle ściśle określonego umiejscowienia. Najczęściej mamy tu do czynienia z tłuszczową metamorfozą narządów, przedewszystkiem wątroby, lub z uszkodzeniami szkieletu.

Treść działania jest tu dość rozmaita, zależnie od grupy do jakiej należy dana trucizna. Z grup tych najważniejsze są: 1) środki wywołujące zatrucie kwasami, t. zw. acidozę; 2) środki obniżające przemianę materji; 3) środki podnoszące tę przemianę; 4) środki powodujące toksyczny rozkład białka; 5) środki oddziaływujące

Toksykologja chemicznych środków bojowych.2