Strona:PL Józef Ignacy Kraszewski-Wilno tom I.djvu/33

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

pomieszanege z gliną, pokrywającego gdzie niegdzie ułamki skał piaskowych, otaczajacych brzegi jezior. Wszystkie góry napływowe[1].
Dwa jednak źródła w mieście, jedno pod górą Zamkową, drugie na Równém-Polu, z których piérwsze wodorodem siarczanym, drugie żelazem jest zaprawne, zdają się w głębi bogatsze obiecywać pokłady. Część miasta (okolice dawnego Zamku i Świątyni) stoi na gruncie bagnistym, krynicznym, inne na piasku, pod którym glinę sin spotyka. Pokłady ziemi koło miasta i w okolicach są następne[2].
1. Warstwa piasku gruba częstokroć na kilkadziesiąt łokci, ta przy górnéj powierzchni, w miejscach nizkich i nadrzecznych, zawiéra ułamki kamienia wapiennego powtórnéj formacyi, zbitego i konchowego, przytém wiele pięknych petryfikacyj. W miejscach zaś wzniesionych, a głęboko położonych w ziemi, uboga w kamienie zaokrąglone, których po dolinach na wierzchu wiele się znajduje.
2. Pod piaskiem jest warstwa gliny pospolitéj czerwonéj piecówką pospolicie zwanéj, niezdatnej na cegłę, z przyczyny wielkiéj ilości zawartych w niéj kamieni wapiennych. Po wypaleniu wciąga wilgoć z powietrza i pęka na części, na powietrzu wysycha i twardnieje.

3. Pod gliną czerwoną znajduje się warstwa gliny pospolitéj, koloru izabelowo-żółtego, będąca gatunkiem żółtego marglu. Własności jéj i cechy są: że się burzy z kwasami, w dotknięciu jest delikatna, w powietrzu schnąc rozsypuje się na proszek. Zawiéra w sobie żyły różnobarwne gliny garncarskiéj, zwanéj od pospólstwa różą; nie ma kamyków wapiennych, ani żadnych innych kamieni. Wypalona twardnieje,

  1. Dzien. Wileński. 1827. VI. 246.
  2. Jakowicki. Dzien. Wileński. 1830. III. 72.