»Tais« na tle rozkładu ginącej starożytności przedstawi z potężną siłą tragiedję duszy, szarpanej pokusą; w »Nowelach« zakląć potrafi ducha wszelkich epok, ukaże wewnętrzne domowe oblicze historji. W »Gospodzie pod Królową Gęsią Nóżką« śród anegdot powieści pełnej przygód stworzy niezapomnianą postać księdza Coignard, godnego stanąć śród wielkich typów ludzkości.
I w każdym utworze France odsłoni przedewszystkim siebie, opromieni wszystko swym pogodnym skeptycyzmem. Skeptycyzm jego nie jest synonimem martwoty, wytworność — oddaleniem i lekceważeniem rzeczywistości i życia. Pomimo zgryźliwych tonów, odzywających się w »Wyspie pingwinów« — tej szyderczej parodji dziejów Francji — Anatol France wierzy, że ludzkość zdobywa i zdobędzie coraz więcej podstaw swego szczęścia, że bieg życia przez zawiłe koła i nawroty zdąża ku stronom światła i swobody. To też Anatol France nie wahał się nigdy czynnie stawać w szeregu tych, którzy ku tej stronie dążyli; nie zamykał się w »wieży z kości słoniowej«, w wieży obojętności i lekceważenia — śród kryzysu, jaki w ostatnich latach przeżywała Francja, Anatol France jako pisarz i publicysta bronił śmiało
Strona:PL France - Bogowie łakną krwi.djvu/344
Ta strona została przepisana.
