tu, przez sługę i przyjaciela Bożego Józefa syna Aijouba, zwycięzcę Malek-Nasser Saladyna. W tym meczecie były przedtém wielkie bogactwa, złote klejnoty, które, mówią, że zabrał Tankred, a Saladyn, po restauracyi, więcej bogactw i klejnotów tu zgromadził. Naczynia znacznej wielkości złote i srebrne przypominały czasy Salomonowe, 7000 lamp jaśniało od zachodu słońca w każdy czwartek, aż do wieczora piątkowego. Najpiękniejsze dywany z Ispahanu ozdabiały tę świątynię. W meczecie El-Sakhra kazał Saladyn skałę przez chrześcijan marmurem zakrytą odkryć, i na niej złożyć koran. Kiedy zrzucano z kopyta krzyż złoty, taki był krzyk radości mahometanów, rozpaczy chrześcijan, mówi jeden autor arabski; zdawało się że się świat cały w jakąś przepaść zapada. Meczet El-Sakhra w architekturze swojej znacznie został zmieniony, ale główny Omara, co go zowią Salomonowym, zupełnie jest takim, jakim był za wojen krzyżowych, i królestwa łacińskiego. Okrągła kopuła przypomina kościół św. Piotra. Nieskończenie piękna jest terasa, to jest przedsień kościoła, wyłożona posadzką marmurową. Są długie galerye, kolumnady, fontanny, cyprysy. Meczet ten jest jakby miastem. W obwodzie jego murów są szkoły muzułmańskie, mieszkają duchowni. Zowią to El-Haram dom Boży. El-Haram Jerozolimski jest po Haramie Mekki, w Islamie najpierwszy. Czasu panowania królów chrześcijańskich było w Jerozolimie opactwo św. Anny, w którem mieszkały zakonnice, zupełnie zostało zburzone. Teraz Francuzi wznieśli kościół św. Anny. Przy Kalwaryi, ale za obrębem kościoła grobu Pańskiego, był szpital św. Jana Jałmużnika, w którym się mieścili ubodzy pielgrzymi, przybywajacy z zachodu. Kaplica tego szpitala była pod tytułem N. Panny Maryi łacińskiej. Na tem miejscu było tureckie więzienie. W roku 1869 kiedy następca pruski był w Konstantynopolu, otrzymał to miejsce od Sułtana, i objął je w swoje posiadanie. Dawny kościół i szpital N. M. Panny należy dziś do protestantów pruskich, którzy ciągłe robią w głębi
