gim skrzydle klasztoru jak w Nazarecie i Betleem, a w Jerozolimie zupełnie jest dla pielgrzymów dom osobny. Najgościnniej w klasztorach każdego pielgrzyma, a tém bardziéj karawanę francuską przyjmują, i kasyer z prezesem gwardyanowi przy wyjściu składają ofiary. W miejscach, w których klasztorów nié ma, np. przy źródle Elizeusza, w Tyberyadzie, przy morzu Galilejskiém, i w drodze przez całą Samaryę, przewodnik karawany, mieszkaniec jerozolimski (Mathijas), drogoman od komitetu umówiony, w namiotach lokował, i karmił karawanę. Drogomani, którzy eskortują pielgrzymów i mają dla nich konie i namioty, rekomendowani od francuskiego konsulatu są najlepsi i najpewniejsi. Oprócz drogomanów przy konsulatach są drogomani prywatni, każdy podróżujący bez karawany może się umówić i podróżować; opłaca się daleko drożéj wtedy. Każdy ma dla siebie namiot, eskortę, przewodnika i wszystkie wygody. Tak podróżują Anglicy i Amerykanie, którzy nigdy do żadnych karawan się nie wpisują, i do klasztorów nigdzie nie wstępują, ale nocują w namiotach, pod drzewami pomarańczowémi, i tak cały Wschód przejeżdżają, i w Palestynie często bywają nie dla pobożności, ale dlatego, aby być wszędzie, widziéć wszystko, i używać. Na Wschodzie głoszą i mówią o niebezpieczeństwach tam podróży; w czasie mojéj pielgrzymki wskazywano miejsca, w których był zabity wracający do klasztoru zakonnik, jeden Anglik odarty. Więcéj o tém mówią, jak jest w istocie, boby upadł tak znaczny dochód drogomanów przewodników. Po drogach, którémi tylko koń jeden przejść może wśród gór, wąwozów, skał, gdzie nié ma nigdzie hotelów, chyba w wielkich miastach, a klasztory nie w każdém są miejscu, niepodobna obejść się bez namiotów, bez karawany. Mieszkańcy Palestyny są bardzo ubodzy, nie mieszkają jak u nas we wsiach zebrani, po kilka chatek najwięcéj jest razem zbudowanych, i to nie są chaty, domy, ale w ziemi jamy wykopane, jakby budki kamienne. Tak są rozsypani w kamiennych jamach po całym
