Przejdź do zawartości

Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/574

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

którą gdy przed nim czytano, przypomniał sobie że Mardocheusz nie odniósł żadnej nagrody za doniesienie przed laty o uknowanym na życie jego spisku; wezwał więc Amana i zapytał go: Co ma być uczyniono mężowi, którego król chce uczcić? Aman myśląc że to zapytanie do niego właśnie ściąga się, odpowiedział: Człowiek, którego król chce uczcić, ma być obleczon w szaty królewskie, a wsadzon na konia, który pod siodłem królewskiem chodzi, i wziąć koronę królewską na głowę swą, a pierwszy z książąt i panów królewskich niech dzierży konia jego, a po ulicy miejskiej idąc, niech woła i mówi: Tak uczczon będzie, któregokolwiek będzie chciał król uczcić. I rzekł mu król; Pośpiesz się, a wziąwszy szatę i konia, uczyń jakoś powiedział Mardocheuszowi żydowi, który siedzi prze-dedrzwiami pałacu. Ze złością w sercu wykonał Aman rozkaz królewski, a tegoż dnia zaproszony był, wraz z królem, na ucztę do Estery, która oskarżyła go o zamiar wytracenia ludu żydowskiego. Zapomniawszy o swoim rozkazie, Asswerus kazał powiesić Amana na szubienicy, przygotowanej przezeń dla Mardocheusza; dziesięciu synów Amana także powieszono, urząd jego oddał król Mardocheuszowi, i odwołał wyrok na wytracenie Żydów (księgi Estery). Powiadają, że Aman był z rodu Agaga, przez którego Żydzi późniejsi rozumieli Agaga (ob.) króla Amalecytów, wyprowadzając tym sposobem Amana z rodu skazanego na śmierć już za czasów Mojżesza. Wszelako tłumaczenie alexandryjskie Biblii, i fragment deuterokanoniczny ksiąg Estery (16, 10), nazywają go Macedończykiem; imię zaś Amana i jego ojca są perskie. Dotąd Żydzi obchodzą pamiątkę ocalenia swojego od rzezi nakazanej przez Amana uroczystością Purim, czyli „losów,“ od słowa pur, phur, los, to jest, że los ich zguby by ł już wrzucony w naczynie. L. R.

Aman Karagaj, jeden z siedmiu okręgów, na które obecnie podzielony step średniej hordy Kirgizów (ob. Ak-molly). Zarząd tego nazwiska, położony jest w bliskości rzeki Ubugana, wypływającej z jeziora Kisz-Murum i wpadającej do Tobołu, a stanowiącej granicę pomiędzy stepami mniejszej i średniej hordy Kirgizów. Położenie geograficzne miejsca jest pod 54 szerokości północnej i 84 długości wschodniej. Odległość od Omska 99 mil, od Petropawłowska mil 70, od Presnogorkowska, najbliższej forteczki na linii Sybirskiej mil 25. Aman-Karagaj znaczy w języku Kirgizów „szczęśliwy las;“ północna bowiem część stepów kirgizkich, mianowicie zbliżona do podnóża gór Uralskich, obfituje w lasy, pomiędzy któremi, najznaczniejszym ma być Aman-Karagajski, bogaty w brzozy i sosny zdatne do budowy; według relacyi Kirgizów, ma być nadzwyczaj gesty, i obejmuje przestrzeń długości na werst 60, szerokości na 40, G. Z.

Amanat, wyraz tatarski, znaczy zakładnik; tak się nazywają osoby po większej części ze znakomitych domów, wzięte od zwyciężonego nieprzyjaciela w zakład wiernego wykonania zawartego z nim traktatu. Rossyja wymaga amanatów tylko od podbitych przez nią narodów azyjatyckich, wybierając ich przedewszystkiém z pomiędzy małoletnich, aby dać im wychowanie i ukształcić z nich rozkrzewicieli oświaty pośród spółziomków.

Amand (Saint), miasto okręgowe w departamencie Cher we Francyi, niedaleko Bourges, fabryczne i handiowne, liczy 10,000 mieszkańców, leży nad kanałem łączącym rzeki Cher i Ligiere. — St. Amand sur le eauv, miasto okręgowe nad rzeką Scarpe, w departamencie du Nord, niedaleko miasta Valenciennes, liczy około 12,000 mieszkańców, posiada niezmiernie starożytny kościół, należący niegdyś do słynnego opactwa, fabryki koronek i warzelni soli, głównie jednak ważném jest dla wód siarczanych, znanych już w starożytności Rzymianom, a wsławionych na nowo w XVII stuleciu. Wody te mają temperaturę 20—21 stopni ciepła i według analizy Moranda, oprócz siarkowodoru zawierają jeszcze siarczan