Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/36

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

nia się na rzeczy i wydobyć się z walki o bezwzględnej i względnej teoryi na pole rzeczywistej spekulacyi. W tym duchu opracowane jest dzieło pod tytułem: Lehrbuch der Strafrechtswissenschaft (Neust. n. O. 1836). Na podobnych zasadach polegają prace, przez które starał się wpłynąć na roztrząsanie kilku w ostatnich czasach wyszłych projektów prawa karnego, jako to w Norwegii (1835); Saksonii (1836); Wirtembergu (1836); Baden (1839); Prussach (1849). Również w dziele: Beiträge zur Strafprocessgesetzgebung (Neust. n. O. 1841), traktowane są filozoficznie zasadnicze pytania na polu dzisiejszej reformy karnego prawa. W r. 1846 fakultet prawny w Wrocławiu wybrał Abegga na deputowanego do pruskiego synodu państw. — Abegg (Bruno Erhard), krewny poprzedzającego, syn kupca, ur. 1805 w Elblągu. Uczęszczał na uniwersytet w Heidelbergu, później w Królewcu, gdzie 1826 r. został doktorem prawa. Po kilku lalach szczęśliwej praktyki prawnej, opuścił Królewiec i w r. 1831 nabył dobra w powiecie Fischhausen. W dwa lata potem obrano go landratem, na tym urzędzie oddał znakomitą usługę nadbałtyckim mieszkańcom, przeprowadzając zniesienie monopolu poławiania bursztynu. W roku 1835 był prezydentem policyi w Królewcu, umiejąc ze spełnieniem swych obowiązków połączyć ludzkość i szlachetny liberalizm. W roku 1840 z okoliczności wstąpienia na tron teraźniejszego króla Pruskiego, ofiarowano mu szlachectwo, którego wszakże ze względu na swe zasady nie przyjął. W roku 1845 widzimy Abegga tymczasowo w ministerstwie finansów, później zaś komisarzem rządowym przy wrocławskiej kolei żelaznej. Rok 1848 powołał go na szersze pole życia publicznego: był członkiem deputacyi, która w Marcu t. r. z Wrocławia i Lignicy do Berlina wyprawioną została, dla przedstawienia królowi siedmiu znanych próśb. Następnie wybrano go z Wrocławia deputowanym do zgromadzenia w Frankfurcie, gdzie należał do komitetu 70-iu, którego był wice-prezydentem. Nakoniec powiat Kreuznach wybrał go na posła swego do pruskiego zgromadzenia narodowego, lecz dla słabości zdrowia niedługo w niem był czynny. Umarł w Berlinie 1848 roku. — Abegg (Henryk Burkhard), krewny dwóch poprzedzających, syn zasłużonego, zmarłego professora teologii w Heidelbergu, ur. 1791, odznaczył się przez liberalny lecz umiarkowany charakter, będąc członkiem pruskich prowincyjonalnych stanów (1837), następnie komitetów stanowych, oraz połączonego sejmu z r. 1847 i 1848.

Abeille (Kacper, abbé de la Merci), członek akademii francuzkiej, urodził się w Ried 1648 r. a umarł w Paryżu 1718 r. Był to miernych zdolności poeta, lecz dworak zawołany, gdyż o ile jego tragedyje i komedyje nie wiele były warte, o tyle dowcip i taktowne postępowanie czyniły z niego miłego towarzysza magnatów. Z lepszych utworów Abeille’go zasługuje na wzmiankę komedyja: Crispin bel esprit, jako mająca wiele dowcipu i życia dramatycznego.— Abeille (Ludwik Paweł), członek Towarzystwa Rolniczego paryzkiego, inspektor generalny rękodzieł francuzkich i sekretarz kommissyi handlowej, urodził się w Tuluzie 1719 r., umarł w Paryżu 1807 r. Jako pisarz ekonomista, Abeille należał do rzędu fizjokratów, a chociaż podzielał wszystkie błędy tej szkoły, jednak w dziełach jego przebija się silna dążność do wolności handlu, jedności wag i miar i do usunięcia w ogóle przeszkód tamujących drogę do postępu rolnictwu i rękodziełom. To było przyczyną, że Abeille nie zajmował wysokiego stanowiska w gronie fizyjokratów. Z mnóstwa dzieł jakie Abeille wydał, najpierwsze miejsce zajmuje rozprawa: „O wolności handlu zbożowego,“ Paryż, 1758.

Abeken (Bernard, Rudolf), professor i rektor gymnazyjum w Osnabrück, nader zdolny filolog; urodził się tamże roku 1780. Pierwotnie uczęszczał na teologiję w uniwersytecie w Jena, lecz później ulegając owoczesnemu filozoficzno-estety-