Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/339

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

kowej. Jako muzyk uchodził za najlepszego organistę swego czasu; w malarstwie zasłynął wynalazkiem obrazów perspektywiczno-optycznych; w architekturze pierwszy odznaczył się najsurowszym smakiem i stylem nieposzlakowanej czystości. Najsławniejszemi jego utworami są: kościół ś. Andrzeja w Mantui i ś. Franciszka Rimini. Niemniej ważną jest także jego praca teoretyczna nad tym rodzajem sztuki pod tytułem: De re aedeficatoria (Florencja 1541), którą przetłómaczono na wszystkie prawie żyjące języki. — Alberti (Cherubino), syn malarza Michała Alberti, sam malarz historyczny i sztycharz, ur. 1552, um. 1615, wsławił się głównie swemi rycinami, które dziś jeszcze przez miłośników są poszukiwane.

Albertin (Franciszek), jezuita napisał dzieło: De Sancto Angelo custode, (o ś. Aniele Stróżu). Kraków 1633, 8.

Albertini (Franciszek), urodzony w Catanaria, był naprzód przełożonym bogatego opactwa w królestwie neapolitańskiém, przeniósł się potem na ubogie beneficyjum, niedaleko rodzinnego miasta i wstąpił wreszcie do zakonu Jezuitów. Ci, poznawszy talenta i zdolności tego skromnego człowieka, powierzyli mu katedrę filozofii, a późniéj teologii w Neapolu. Albertini nie pracował dla szkoły, ale dla nauki; starał się przywrócić harmoniję między filozofiją a teologiją, i owoc trudów swoich w tym przedmiocie zamieścił w szacowném dziele: Corollariorum Theologicorum ex principiis philosophicis deductorum tomi II, (Neapol 1606 i Lyon 1610—1616). Oprócz tego głównego dzieła, Albertini napisał kilka innych, jako to: Apparatus Angelicus; Tractatus pius de sancto Angelo Custode; Panegiryki ś. Franciszka a Paulo, Spinellego. Umarł w Neapolu r. 1619, zostawiwszy po sobie imię tak uczonego jak pobożnego kapłana. L. R.

Albertini (Jerzy Franciszek), teolog, urodził się w Parenzo, w Istryi, r. 1732. W 13 roku życia wstąpił do zakonu Dominikanów. Wsławił się jako kaznodzieja; ale nic z kazań jego nie pozostało, albowiem przed śmiercią wszystkie spalił. W r. 1789 mianował go Pijus VI papież professorem teologii dogmatycznéj, w kollegijum Propagandy w Rzymie. Wenecyjanie powołali go na professora uniwersytetu padewskiego, w miejsce zmarłego Valsecchi. Albertini, równie jak spółcześni mu: Boniollo, Caldani, Gallino, Cesarotti, przyczynił się do uświetnienia tej znakomitej szkoły, do której niegdyś wielu sławnych przodków naszych uczęszczało, a której Jan Zamojski był rektorem. Albertini wydał w pięciu tomach dzieło teologiczne: Acroasi ossia la somma di lezioni teologiche (Padwa 1798 r.; Wenecyja 1800 r.). Gdy w r. 1807 katedrę, którą on zajmował, zniesiono, udał się 70—letni starzec do rodzinnego miasta Parenzo, i tu ostatnie trzy lata życia, szacunkiem i miłością powszechną otoczony, przepędzał. Inne dzieła jego są: Elementi di lingua latina (Wenecyja 1782); Dissertaziane dell’ indissolubiltà del matrimonio (tamże, 1792 r.). L. R.

Albertini (Joachim), kompozytor Włoski, w roku 1784 był mistrzem kapeli króla Stanisława Augusta króla Polskiego. Opery jego kompozycyi znajomsze: Circe i Virginia, opera seria, były przedstawiane w latach 1785—86 w Hamburgu i Rzymie.

Albertrandy (Jan), syn mieszczanina Warszawskiego urodził się w Warszawie r. 1731, umarł 1808 w témże mieście. Początkowe nauki pobierał u jezuitów, którzy w młodym Albertrandym poznawszy wysokie zdolności, skłonili do wstąpienia do ich zakonu w 19 roku życia. Przeznaczony zaraz do kollegijum w Pułtusku, a następnie, w Płocku, Nieświeżu i w Wilnie, znajdował uczniów starszych wiekiem od siebie, Z wielką łatwością wyuczył się języków hebrajskiego greckiego i łacińskiego, równie jak nowożytnych francuzkiego, włoskiego i niemieckiego; w później-