kiej jest wagi. Napis ten, ogłoszony po raz pierwszy w „Topografii chrześcijańskiej,“ którą Kosmas Indicoplestes skreślił w wieku VI za czasów cesarza Justynijana, wyryty na kamieniu, obejmuje, oprócz genealogii Ptolemeusza Ewergeta, wyliczenie nazwisk ludów podbitych przez jakiegoś nieznanego króla, i pisany jest, podług zdania Salta, w języku axumskim, dyjalekcie etiopskiego.
Adullam albo Adollam, Odollam, miasto w pokoleniu Juda. (Joz. 12, 15). Roboam odbudował je i obwarował. (II, Paralip. 11, 8).
Adumbrować, przycieniać, cień nadawać albo nacieniać, słabo wyrażać. Dawni polscy pisarze wyrazu tego używali; tak Skarga w Żywotach Świętych pisze: „Co krassomówskie słowa dyktują, to też malarskie pędzle, farbami adumbrują.“
Advejtam, sekta filozofów indyjskich, zaprzeczających istnieniu świata i mających go za wybryk fantazyi, ponieważ według nich, oprócz Boga, nic prawdziwie istnieć nie może. Inna sekta jej przeciwna, Dvejtam zwana, wierzy w oba istnienia: Boga i świata, ale jakoby zupełnie od siebie oddzielne; pośredniczy zaś między temi dwiema szkołami trzecia, zwana: Advejta-Wiszista-Drejtam.
Adversaria, księgi kupieckie, do których na prędce i tymczasowo wpisują się wszystkie interesa; dziś takie księgi zwykle nazywają: Brulijonem, Prima Nota, Strazza i t. d. — Adversaria, nazywały się również dzieła, w których autor składa tylko przypadkowe i niepowiązane między sobą uwagi krytyczne, gram-matyczne, filozoficzne, historyczne i t. d., później jednakże drukiem ogłoszone, jak np. znane Adversaria Bartha, Wopkensa, Portona i Dobree’go, odnoszące się po większej części do starożytnych klassyków, a wydane dopiero po śmierci ich autorów.
Advocati ecclesiae albo Defensores, Actores ecclesiae, nazywali się od V wieku, obrońcy sądowi spraw kościołów, klasztorów, zarządzający ich dobrami. Niekiedy przybierali ten tytuł fundatorowie kościołów, lub ich sukcessorowie; z tego powodu nawet kobiety nosiły nazwę advocatae albo advocatissae. Gdy z czasem kościoły i klasztory potrzebowały silnej materyjalnej obrony, brali ją na siebie, z zatwierdzenia cesarza, jako najwyższego opiekuna Kościoła, sąsiedni rycerze i panowie, którzy później stali się niebezpiecznymi dla samychże instytucyj duchownych. Karol Wielki nosił tytuł adwokata czyli obrońcy ś. Piotra; ś. Edward, król angielski, opactwa Westminsteru i wszystkich kościołów Anglii. Pod Henrykiem I, królem francuzkim, książę Andegaweński (Anjou), miał w swojem wojsku chorągiew ś. Marcina, jako obrońca, advoué opactwa Marmoutier.
Advocatus Dei, tak się nazywa w processie kanonizacji (ob.) teolog, broniący osobę przedstawioną do niej, przeciw zarzutom na jakie sili się advocatus diaboli, kuszący się zwątlić dowody poświadczające ojej świątobliwości, cudach i zasługach, które tém gruntowniej wykazane być muszą przez Adwokata Bożego.
Advocatus diaboli, tak się nazywa w processie kanonizacyi, wyznaczony teolog, który wszelkiemi sposobami stara się zbijać dowody przemawiające za osobą do kanonizacyi przedstawioną, aby tem mocniejsze nastąpiło przekonanie o jej świątobliwości i zasługach.
Adwent, z łacińskiego Adventus, co oznacza po polsku przyjście. Jest to bowiem czas, w którym Kościół przygotowuje lud wierny na przyjście Zbawiciela. A mianowicie przysposabia na godne obchodzenie dorocznej pamiątki Narodzenia Pańskiego. Cztery niedziele przed Bożem Narodzeniem zowią się adwentowe. W ornatach barwy pokutnej, to jest modrej, błękitnej, niebieskiej, popielatej lub fijoletowej, kapłani odprawiają mszę Świętą, w taki sam sposób, jak w niedzielę
