Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/13

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

przepadło. Jeden więc tylko Aaron występuje w dziejach jako arcybiskup krakowski. Jul. B.

Aaron (Piotr), wojewoda czyli hospodar multański, kazał ściąć wojewodę Bohdana i sprawował po nim rządy przez dwa lata, po upływie których zabity został przez Stefana, syna Bohdana. W czasie sprawowania rządów przez Aarona, Turcy nałożyli haracz na Multany. W 1386 r. syn W. K. Moskiewskiego, książę Wasili Dymitrowicz, będąc przez trzy lata niewolnikiem w Hordzie, uciekł potajemnie do Multan, szukając schronienia u wojewody Piotra.

Aaronowicz (Izaak), Izraelita, rodem z Prostic w Morawach, drukarz krakowski, którego firma istniała od r. 1550 — 1630. Z jego drukarni oprócz wielu dzieł hebrajskich, wyszedł w sławnej edycyi Talmud Babiloński, w Krakowie 1603 — 1605, w 12 tomach in folio. Jest to wydanie u wszystkich orjentalistów w wielkiém poważaniu. Sam Aaronowicz, biegły w języku hebrajskim i w Biblii uczony, był pisarzem kilku ksiąg pobożnych dla Izraelitów. Zwano go zwykle z niemiecka: Izak ben Aaron Prostitz; umarł r. 1629.

Ab, jedenasty miesiąc roku kalendarzowego u Hebrajczyków, zaś piąty ich roku kościelnego, którego pierwszym miesiącem jest m. Nisan, Ab ma 30 dni i odpowiada drugiej połowie naszego Lipca, pierwszéj Sierpnia. — Ab znaczy także po hebr. to samo co ojciec, z czego Chaldejczycy i Syryjczycy utworzyli wyraz abba, a Grecy i Łacinnicy abbas (opat).

Aba, miasto w starożytnej Focydzie, słynne z wyroczni i wspaniałej świątyni Apollina, od której bożek ten przybrał nazwę Abacus.

Aba czyli Owon, przywłaszczyciel korony węgierskiej. Gdy po śmierci ś. Stefana, synowiec tego króla Piotr otrzymał koronę, Aba umiał sobie zjednać stronników między ludem i chociaż skazany przez Piotra na wygnanie, r. 1041 owładnął berło. Osiadłszy na tronie, ściągnął na siebie nienawiść Węgrów, którzy wezwali przeciw niemu pomocy Henryka III. Aba w wojnie z cesarzem spustoszył Bawaryję i Austryję i w rezultacie utrzymał się na tronie. Wkrótce atoli okrucieństwa jego wywołały powstanie, które przywłaszczyciel napróżno starał się uśmierzyć. Roku 1044 w bitwie pod Raab porażony na głowę, według jednych poległ, według drugich schwycony przez współzawodnika swego Piotra, został z rozkazu jego ścięty.

Aba, odzież prostego ludu w Turcyi, składająca się z rodzaju surduta bez rękawów, oraz z szerokich szarawarów. — Tak samo nazywa się także grube sukno, z którego odzież ta bywa wyrabianą.

Abachum, męczennik, urodzony w Persyi, który z rodzicami i bratem za czasów cesarza Klaudyjusza przybył do Rzymu i poniósł tam śmierć za wiarę. Kościół obchodzi pamiątkę jego w dniu 19 Stycznia.

Aback, słoboda (wieś targowa i pocztowa) w gubernii tobolskiej, powiecie iszymskim, nad rzeką Iszymem; położona na głównym trakcie pocztowym pomiędzy Tobolskiem i Omskiem, pod 58’ szer. półn., a 88° dług. wschod. W porze letniej odbywa się tu znaczny jarmark na płody miejscowe, to jest bydło i konie, na który licznie przybywają Kirgizy. Od Abacka w kierunku wschodnim ku Kainskowi, poczyna się step Barabińskim zwany (ob. Barabiński step). G. Z.

Abad I, II, III, (ob. Abadyci).

Abad y Queypeo (Manuel), biskup Valladolid w Mexyku, znany z roli jaką odegrał w powstaniu Nowej Hiszpanii, jako przeciwnik tego poruszenia. Zmuszony opuścić swą dyecezyję, schronił się do Mexyku. Gdy wypadki r. 1814 przywróciły rząd Ferdynanda VII, Abad otwarty przeciwnik trybunału inkwizycyjnego w Rzymie, złożony został z biskupstwa, a gdy się wzbraniał zadosyć uczynić roz-