Strona:PL Bolesław Prus - To i owo.djvu/225

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

Zbiór „To i owo“ ukazał się w druku nakładem S. Czarnowskiego, M. Godlewskiego i Sp. w 1874 r. (data aprobaty cenzury 30 sierpnia 1873 r.) i od tego czasu nie był ani razu przedrukowywany. Na treść jego składają się przeważnie utwory, które po raz pierwszy wychodziły w roku 1873 (od Nr. 7 do Nr. 73) w czasopiśmie humorystycznem „Mucha,“ które naówczas pojawiało się dwa razy na tydzień. Listy ze starego obozu — dział trzeci w książce — były drukowane w Opiekunie domowym w 1872 i 1873 r.; w r. 1872 (od Nr. 42) wyszła część pierwsza: O złudzeniach w życiu, w r. 1873 (od Nr. 9), część druga: O badaniu życia codziennego. W Musze utwory Prusa ukazywały się bezimiennie, tak, że nie można stwierdzić, czy w To i owo znajduje się wszystko, co było w tem piśmie, czy tylko wybór. Listy ze starego obozu podpisane były pseudonimem Bolesław Prus.
Tekst utworów zawartych w To i owo, wykazuje w stosunku do pierwodruku pewne — choć nieliczne — zmiany w treści i w tytułach opowiadań; usunął Prus tak samo w wydaniu książkowem ważny dosyć szczegół, że szereg utworów w Musze był powiązany w jedną cykliczną całość pod tytułem Szkice społeczne. Do Szkiców należały: Mój sąsiad, Zaściankowi politycy, Ognisko rodzinne, Z życia poety, Literaci, Przed Kopernikiem, Filantropowie, Przyszłość prelegentów, Na Ujazdowie, Na prowincji, Na dworcu kolei, W Saskim Ogrodzie, Progresyści, Reklamy, Świat i poeta, Na majówce, Podróżni, Doradcy i Przyszłość literatury.