Strona:PL Balzac - Kuratela i inne opowiadania.djvu/176

ścią dworaków, z miernotą ludzi tworzących jakgdyby żywopłot koło nowego tronu, ludzi bez znaczenia, bez sławy i wiedzy, bez wpływu i bez polotu. Cóż za panegirykiem dworu Karola X-go jest dwór obecny, o ile wogóle to jest dwór! Cóż za nienawiść do własnego kraju w naturalizacji ciurów, cudzoziemców bez talentu, wprowadzonych do Izby Parów! Co za naigrawanie się ze sprawiedliwości! Co za zniewaga wyrządzona młodym sławom, ambicjom zrodzonym na tej ziemi! Patrzeliśmy na te wszystkie rzeczy jak na widowisko i ubolewaliśmy nad mierni, nie mogąc nic postanowić o sobie.
 Justyn, o którego nikt się nie zatroszczył a który nie prosiłby o nic nikogo, był, w dwudziestym piątym roku życia, głębokim politykiem, człowiekiem mającym cudowną zdolność chwytania odległych związków między obecnemi a przyszłemi faktami. Powiedział mi w 1831 co się zdarzy i co się w istocie zdarzyło: morderstwa, spiski, panowanie Żydów, sparaliżowanie Francji, niedobór inteligencji w górze oraz obfitość talentów w dole, gdzie najpiękniejszy zapał gaśnie w popiele cygara. Co począć? Rodzina chciała aby był lekarzem. Być lekarzem, czyż to nie znaczy czekać dwadzieścia lat na praktykę? Wiecie, co się z nim stało? Nie. A więc jest lekarzem, ale opuścił Francję, jest w Azji. W tej chwili, kona może ze znużenia na pustyni, ginie może pod ciosami barbarzyńskiej hordy, lub może jest kanclerzem jakiegoś indyjskiego książątka. Mojem powołaniem jest czyn. Wyszedłszy w dwudziestym roku z kolegjum, nie byłbym mógł rozpocząć karjery wojskowej inaczej niż zostając prostym żołnierzem; zmierżony zaś smutną perspektywą zawodu adwokata, zdobyłem wiadomości potrzebne dla marynarza. Jak Justyn uciekam z Francji, gdzie zużywa się na zdobycie miejsca czas i energję potrzebne na największe dzieła. Idźcie za moim przykładem, moi przyjaciele, idę tam, gdzie się kieruje dowoli swoim losem.
 Te wielkie postanowienia powzięliśmy na chłodno w owym małym pokoiku przy ulicy Corneille, chodząc na bale Muzard, zale-