Strona:PL Anna Wyczółkowska - O iluzyach optycznych.pdf/29

podczas tego ruchu wzniosło się o nowe 45°, albo o 90° względnie do punktu wyjścia (x), karta zaś obróciła się o 180°. Z tego powodu widzimy teraz litery nie jak one są na niej napisane, lecz z pod spodu. Całą zaś figurę od chwili inwersyi i podczas całego przebiegu ruchu widzimy jako wklęsłą dokąd wklęsłość złudzeniowa nie zleje się z wklęsłością rzeczywistą po drugiej stronie karty, którą to stronę spostrzega oko skoro stanie w punkcie x.
 Jeżeli nie dochodząc punktu x₁, w którym inwersya znika, odbędziemy tę samą drogę z powrotem, wówczas obraz złudzeniowy przebywa znów wszystkie te same fazy przejściowe pochylenia r₂ r₁ r etc. począwszy od punktu maximalnego skończywszy na minimalnym, poczem doszedłszy do punktu wyjścia, a więc x, obraz inwersyi powtórnie się zatraca.
 Taką samą drogę może oko wykonać postępując zamiast ku górze, na dół, albo w bok, na prawo i na lewo, jak i pod najrozmaitszym kątem odpowiednio do punktu wpatrywania się.
 To samo również stosuje się i do karty wklęsłej. Tu, jak tam odnaleść można trzy główne punkta tego stosunku obrotu oka do pochylenia figury, to jest: 1. punkta w których inwersya nie pojawia się wcale, albo też pojawia się w formie płaskiej: są nimi (x, x₁); 2. punkta w których pochylenie obrazu jest minimalne, lub maximalne (m, m¹); 3. punkta w których inwersya jest trwała, pochylenie zaś obrazu wzrasta przechodząc całą skalę dostrzeganych zmian r, r₁ r₂.
 Stosunek ten będzie prawie ten sam, jeżeli zamiast poruszać głową naokoło załamanej karty, zachowamy głowę w spokoju, wprawiając w ruch kartę naokoło jej osi poziomej.
 Z pomiarów tych wynika, iż stosunek pomiędzy ruchem głowy, względnie oka, a zmianą w pochyleniu obrazu inwersyi, jest stały, to jest pochylenia obrazu inwersyi są funkcyą kąta, pod jakim oko obserwuje i odwraca dany przedmiot.
 Z całego tego szeregu doświadczeń opisanych w trzech grupach, osiągnęliśmy następujące wyniki:
 Po pierwsze: szybkość inwersyi doprowadzona do swego maximum, jest wprawdzie bardzo zbliżona do szybkości pulsu, ale funkcyą jego nie jest; powtóre: inwersya nie obywa się bez pewnych zmian w soczewce, które obserwować można za pośrednictwem oftalmometru; po trzecie: wywołanie inwersyi jedno i dwuzwrotnej nie może nastąpić bez uwzględnienia specyalnych warunków co do zachowania się oka; po czwarte: można wywoływać inwersyę nie tylko figur płaskich, ale także przedmiotów trójprzestrzennych i bryłowatych, której to inwersyi towarzyszą: a) zmiana co do formy światła, barwy i cienia; b) większa lub