tabulatura (i tablatura, o ‘piśmie muzycznem’; »z tablatury«, albo »z partesu«, ‘przesadnie’: »z tablatury stąpa, czyni«); nowe: tabletka (franc. tablette), taburet (z franc. tabouret, a to z tabula); wszystko z łac. tabula, tabulatura; tafla, tafelka, taflowy, taflować, wprost z niem. pożyczki Tafel, a »tabula franka« (u bogatych panów), Potocki, napoły z włoskiego (franco). Łac. słowo ma być pokrewne z niem. Diele, litew. tilēs, p. nasze tło, bo oznaczało ‘płaską rzecz’, i powtarzać się w łac. tellus, ‘ziemia’ (stąd teluryczny), t. j. ‘płaszczyzna’; uległo niby silnemu rozpodobnieniu.
tabin, niem. Tabin, włos. franc. tabi(s), ‘materja jedwabna’ (»moirée«), w 17. wieku: »aksamitów, złotogłowów, tabinów pełno«; z turec. tabin.
tabor, ‘obóz’, węg. tábor (tak samo tureckie, na całym Bałkanie i Rusi); przejęli to, jak palcat, od Węgrów czescy husyci w 15. wieku, taboryci, taborzanie, i ich obóz-środowisko; dalej znaczy i ‘namiot’, i ‘park’ (»tabor kolejowy«), a wreszcie ‘bataljon turecki’ (por. węg. tabornak, tabornagy, ‘jenerał’).
tabun, ‘stado koni’, tabuńczyk, z tur. tabun, przez Ruś ukrainną.
taca, tacka, od 16. wieku; ‘blat’, dawniej ‘filiżanka’; Niemiec, od którego to wzięte, rozróżnia Tasse, ‘filiżanka’, i Untertasse, ‘podstawka’; niemieckie z arab. thāça (i franc. tasse z tegoż); już u Potockiego w naszem znaczeniu. Inne taca, tacma, ‘dziesięcina’, czes. tác, mało w obiegu i dziś zupełnie zapomniane, z niem. tatzem (łac. decem).
tacher, ‘tuzin’, w 16. i 17. wieku: »od tachru nożów«; z niem. Tacher.
tachlować, ‘szachrować’; od tacher(?).
tachnąć, ‘ciągnąć’, »tachnijmy na gęś« u Orzechowskiego, w Sądzie Parysa 1544 r., u Twardowskiego; przytachnąć, ‘przybyć’; prasłowo; por. imię Taszycki. P. taskać.
tafta, ‘jedwab’, zastąpiło od 16. wieku dawną pawłokę; tafciany (piszą też często tawta, tawciany); niem. franc. taffetas, z perskiego.
taftuj (w 17. wieku piszą niemal stale tawtuj), ‘przykrycie’: »tawtuj leży na kołczanie«, »strzałki tawtujem przykryte«, »kołczan i tawtuj«, »pod tawtujem czarnym kołczan«; z tatar. tachtuj, ‘przykrycie, dera’.
taić, tajny, imiesłów *tajemy, stąd tajemny, tajemnik, ‘sekretarz’ w 15. wieku (do dziś Czesi to zachowali), tajemnica, tajemniczy; tajny, tajnica w psałterzu, tajnik; zatajać. U nas tylko to; w cerk. jeszcze i ta-ť, ‘złodziej’, tat’ba, ‘kradzież’. Prasłowo; u wszystkich Słowian tak samo; awest. taja-, ‘tajnie’ i ‘złodziej’, ind. tāju-, ‘złodziej’, iryj. taid, ‘złodziej’ (z *tāti), grec. tētaō (doryc. tatoomai), ‘odzieram’. Brak w litewskiem.
tajać, »na dworze taje«; prasłowo; brak w lit.; grec. tēkō (doryc. tākō), ‘topię’; łac. tā-beo ‘topnieję, ginę’ (stąd tabes, o ‘uwiądzie’, tabetyk); niem. nazwy ‘rosy’, Thau, thauen, i verdauen, ‘trawić’. U wszystkich Słowian tak samo; jest i przymiotnik tał, ‘płynny’.
tajdynki, tadynki, i w najrozmaitszych odmianach, nawet trarunki, ‘kłótnie’; wytatynkować, ‘wykłócić’; z niem. Thaiding, o ‘rozprawach sądowych’; znane od 16. wieku (może i przez czes. tádynk, ‘gadanina’), dziś tylko po narzeczach.
